آيه‌ «... وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمى‌ ...؛[1] ... و چون [ريگ به سوى آنان‌] افكندى، تو نيفكندى بلكه خدا افكند ...» مى‌باشد.

عرب آن روز از اين آيه مفهوم جبر را درك مى‌كرد، درحالى كه اين آيه به قدرت ناچيز انسان درمقابل ديگر عوامل مؤثر در تحقق افعال اختيارى او- كه همگى با اذن الهى انجام مى‌گيرد- اشاره دارد. درك اين معنا براى مردم عهد رسالت دشوار و سخت بود؛ از اين رو تشابه در آيه، اصلى مى‌باشد.

پرسش‌

1. تعريف اصطلاحى محكم و متشابه را بيان كنيد.

2. منظور از تشابه در آيات متشابهه چيست؟

3. اقسام تشابه در قرآن را ذكر نموده و منشأ به‌وجود آمدن هر كدام را بيان كنيد.

4. تفاوت تفسير و تأويل را بيان كنيد.

5. توضيح دهيد كه چرا مختص بودن علم تأويل به خداوند، غير قابل قبول است؟ براى چه كسانى دسترسى به تأويل آيات متشابهه امكان دارد؟

6. يك نمونه از آيات متشابهه همراه با معناى حقيقى آن را بنويسيد.

[1] . انفال، 17