بررسى مناقشات در اوّل بودن كتاب‌

در مورد اوّل بودن كتاب سليم دو اشكال مطرح شده كه با بررسى آنها مطلب كاملا روشن خواهد شد.

اشكال اوّل: بعضى گفته‌اند: اوّلين مؤلّف در اسلام امير المؤمنين عليه السّلام است كه با املاى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله معارف اسلام و تفسير قرآن را مى‌نوشت و بنام «كتاب علىّ عليه السّلام» معروف است. همچنين كتاب «مصحف فاطمه عليها السّلام» كه بعد از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در تماس حضرت زهرا عليها السّلام با جبرئيل و ملائكه به تأليف رسيده است، و نيز كتاب «جفر و جامعه» كه نزد امير المؤمنين عليه السّلام بوده است. اين سه كتاب بر كتاب سليم تقدم دارند و هر سه در دست ائمه عليهم السّلام بوده‌اند تاكنون كه نزد حضرت بقية الله الاعظم عجل اللَّه فرجه محفوظ است.

در جواب از اين سخن بايد گفت: اوّل بودن كتاب سليم در مقايسه با تأليفات مردم عادى است كه در دسترس همگان است. كتابهايى كه نزد امير المؤمنين و فاطمه زهرا عليهما السّلام بوده و بعد به دست ائمّه عليهم السّلام رسيده ناموس دين و لوح محفوظ است و با علم لدنّى و تعليم الهى بدست ايشان رسيده و تدوين شده كه در رأس همه آنها قرآن است، و اينها بعنوان يك كتاب عادى تلقّى نمى‌شود[1] تا امثال كتاب سليم با آنها مقايسه شود.

اشكال دوّم: در شمار اوّلين كتابهاى تأليف شده در اسلام، نام كتابهاى زير ديده مى‌شود: كتاب سنن تأليف ابو رافع، كتاب حديث جاثليق تأليف سلمان، كتاب فتن تأليف ابو ذر، كتاب فرمان امير المؤمنين عليه السّلام به مالك اشتر تأليف اصبغ بن نباته، كتاب مقتل الحسين عليه السّلام تأليف اصبغ بن نباته، كتاب قضاوتهاى امير المؤمنين عليه السّلام تأليف ابو رافع، كتاب حارث همدانى، كتاب ربيعة بن سميع، كتاب عبيد الله حلبى.

در جواب از اين موارد بايد گفت:

اوّلا: مؤلّفين كتابهاى مذكور يا معاصر سليم بوده‌اند و يا بعد از او مى‌زيسته‌اند.

بنا بر اين دليلى بر تقدّم تأليف آنها بر سليم نيست، و تقدّم تاريخ وفات بعضى از آنها

[1] در اين باره به الذريعه: ج 2 ص 306 مراجعه شود.