كيفيت جنگ در يوم الهرير

سپس دو لشكر با يك ديگر درگير شدند و بين آنان امر عظيمى در گرفت، و با هفتاد هزار كشته از بزرگان عرب از يك ديگر جدا شدند.

جنگ در روز پنجشنبه از وقتى كه آفتاب بالا آمده بود تا هنگامى كه ثلث اول شب گذشت ادامه داشت. در آن دو لشكر حتى يك سجده بجا آورده نشد تا آنكه زمان چهار نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا گذشت‌[1].

خطابه امير المؤمنين عليه السّلام بعد از جنگ هرير

سليم گفت: سپس امير المؤمنين عليه السّلام براى خطابه بپا خاست و فرمود: «اى مردم، كار شما به اينجايى كه مى‌بينيد رسيد و به دشمنان شما هم مثل آن رسيد، و جز نفس آخر[2] باقى نمانده است. كارها وقتى پيش مى‌آيد آخر آن با اوّل آن سنجيده مى‌شود. اين قوم در مقابل شما بدون آنكه دين داشته باشند مقاومت كردند تا در باره شما به اين جايى كه مى‌بينيد رسيدند. و من ان شاء اللَّه صبح به سراغ آنان خواهم رفت و آنان را در پيشگاه الهى به محاكمه خواهم كشيد».

نيزه زدن قرآنها بعد از واقعه هرير

اين خبر به معاويه رسيد و وحشت شديدى او را گرفت، و همه اصحابش و اهل شام از اين جريان احساس شكست كردند.

معاويه عمرو عاص را فرا خواند و گفت: اى عمرو، فقط همين يك شب را فرصت داريم تا آنكه صبح به سراغمان آيد، نظر تو چيست؟ عمرو عاص گفت: مى‌بينم مردان‌

[1] يعنى نماز ترس كه به حالت ايستاده و بدون ركوع و سجود خوانده مى‌شود بجا آوردند، چنان كه از امام باقر عليه السّلام در اين زمينه حديثى وارد شده است كه فرمود:« ... نماز مردم در آن روز جز تكبير در هنگام نماز چيز ديگرى نبود». به بحار الانوار: ج 32 ص 615 ح 482 مراجعه شود.

[2]« ب» و« د»: آخرين نفر است.