سليم در زمان حجّاج‌

در سال 75 هجرى، حجّاج بن يوسف ثقفى از طرف عبد الملك بن مروان حاكم عراق شد و وارد كوفه گرديد. از اوّلين كسانى كه حجاج سراغشان را گرفت سليم بن قيس بود، چرا كه سابقه او با امير المؤمنين عليه السّلام روشن بود.

بهمين جهت با ورود حجاج، سليم بن قيس بهمراه كتابش از عراق فرار كرد و به سمت ايران آمد تا در سرزمين فارس در نزديكى شيراز به شهر بزرگى بنام «نوبندجان»[1] رسيد. سليم در اين تبعيد ناخواسته كه علّتى جز ولايت امير المؤمنين عليه السّلام نداشت، هفتاد و هفت سالگى عمر خود را مى‌گذراند.

ارتباط سليم با ابان بن ابى عيّاش در ايران‌

در شهر نوبندجان، سليم با جوانى كه 14 سال از عمرش مى‌گذشت و نامش «ابان» بود ملاقات كرد. البته جنبه آشنايى بين سليم و ابان براى ما معلوم نيست كه آيا فاميل بوده‌اند و يا سابقه دوستى داشته‌اند يا يك اتّفاق و تصادف بوده است. ولى به هر حال سليم در خانه پدرى ابان بن ابى عيّاش اقامت كرد.

ابان در آن سنين قرائت قرآن را آموخته بود ولى از آنچه بعد از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بر اهل بيت عليهم السّلام رفته بود آگاهى نداشت، چرا كه در طول پنجاه سال پس از فتح مناطق فارس و توابعش، همان دين منسوخ از طرف حاكمان به مردم تفهيم شده بود.

در چنين شرائطى، مردى همچون سليم نعمتى عظيم براى ابان بود كه حقايق دينى را از او بگيرد، و آنچه را نديده از شاهد عينى بپرسد.

سليم هم در فكر كسى بود كه بتواند امانت بزرگ و ثمره عمرش را بخوبى حفظ كند و آن را سالم به نسلهاى بعد منتقل كند. لذا بفكر تربيت عقيدتى ابان افتاد و آهسته آهسته او را با حقايق گذشته تاريخ اسلام آشنا كرد و وقايع بعد از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را براى او تشريح نمود و بدين وسيله او را متوجّه شرائط موجود نمود.

[1] اين شهر در آن زمان بسيار بزرگ و خوش آب و هوا بوده است. هم اكنون از اين شهر روستايى بنام« نوبندگان» بين شيراز و فسا باقى مانده است.