كسانى كه چند نسخه از كتاب داشته‌اند

عده‌اى از علما تصريح كرده‌اند كه چند نسخه از كتاب سليم را داشته‌اند يا در زمان خود ديده‌اند، كه عبارتند از: شيخ حر عاملى، فاضل تفرشى، ميرزاى استرآبادى، علامه مجلسى، شيخ ابو على حائرى، حاج آقا بزرگ تهرانى و شيخ شير محمد همدانى‌[1].

منظور از ذكر نام اين عده از علما آن است كه اوّلا نسخه‌هاى كتاب تا چه اندازه متداول بوده، و ثانيا عده‌اى در پى جمع آورى و تطبيق نسخه‌هاى آن بوده‌اند، و ثالثا معرفى چند نسخه بصورت يك جا حساب مى‌شود.

انواع ششگانه نسخه‌هاى خطى كتاب سليم‌

نسخه‌هاى كتاب سليم از نظر تعداد احاديث و ترتيب آنها و ساير خصوصيات قابل تقسيم به شش نوع است كه هر نوع چند نسخه دارد.

اين شش نوع را با نامهاى «الف»، «ب»، «ج»، «د»، «ه» و «و» نامگذارى كرده‌ايم و ذيلا به بيان خصوصيّات هر يك مى‌پردازيم:

نوع «الف» نسخه‌هايى است كه از طريق شيخ طوسى متوفاى 465 با اسناد معتبر از ابن ابى عمير نقل شده است. از اين نوع 6 نسخه معرفى شده كه 3 نسخه آن موجود است.

اين نسخه‌ها داراى 48 حديث هستند كه چاپهاى قديم كتاب سليم به همان ترتيب است، و در چاپ سه جلدى و نيز ترجمه حاضر ترتيب 48 حديث بهمان صورت حفظ شده است.

اين نسخه‌ها در قرن پنجم در نجف و كربلا و حله كه حوزه‌هاى علمى شيعى در آن عصر بوده تكثير شده و تا امروز باقيمانده است. اسناد اوّل اين نسخه‌ها همان است‌

[1] وسائل الشيعة: ج 20 ص 210. نقد الرجال: ص 159. منهج المقال: ص 171. منتهى المقال: ص 153.

الذريعة: ج 2 ص 156. كتاب سليم( چاپ نجف): ص 19.