تاريخى بزرگ در تاريخ امت اسلام است كه
مىتوان از چهرههاى گوناگون و جنبههاى مختلف آن سخن گفت. در سالهايى كه ما اين
جشن بزرگ را در مسجد هامبورگ جشن مىگرفتيم، در آن چند ساال كه آنجا بودم همه ساله
خودبهخود من سخن مىگفتم. خوب به خاطر دارم كه در هيچ سال ناچار نشدم مطلبى را
تكرار كنم يا براى اجتناب از تكرار مطلب، موضوع سخنرانى عيد غدير را مسألهاى غير
از غدير و مولا على، عليه السلام، قرار دهم. همواره با خودم فكر مىكردم كه اگر
سالها بگذرد و بخواهم براى همان مردم درباره غدير سخن بگويم قافيه سخن تنگ نيست،
چون مسألهاى كه موضوع عيد غدير است يك مسأله جزئى پيش يا افتاده نيست بلكه
مسألهاى بسيار مهم است. مطلب اين است كه پيامبرى به فرمان خدا مأموريت يافته در
جهان پرغوغاى چهارده قرن پيش جامعه نمونهاى بر مبناى اسلام بسازد. جامعهاى كه به
تمام معنا يك جامعه انقلابى است. جامعهاى است كه وضع موجود را كاملا دگرگون كرده
است. خدايانى كه تا ديروز در اوج عزت قرار داشتهاند و در خانه يكتاپرستان، يعنى
خانه كعبه، به ناحق جا داده شده بودند، با آن قيام و رستاخيز سرنگون شده و به دور
انداخته شدهاند. مردمى كه تا ديروز تحت عنوان پاسدارى از بتخانه و بتكده و بت،
يار بر عهده داشتن مناصب حج تحريف شده جاهليت، يا در دست داشتن زمام اقتصاد و
سياست عربستان، از همه مواهب زندگى برخوردار بودند و هم رياست داشتند.
هم ثروت داشتند، هم امكانات هوسبازيهاى بىحساب داشتند، با اين