وقتى كه خواستيم رهبر را انتخاب و تعيين كنيم، رهبرى و رهبر با چه
ضوابط و ملاكهايى شناخته مىشود؟ ناچارم پاسخها را خيلى فشرده و فرموله ارائه كنم
تا در همين يك جلسه نتيجهاى از اين بحث بگيريم. از نظر يك مسلمان، اعم از شيعه و
سنى، رهبر دو گونه است. يكى رهبرى كه از جانب خدا تعيين شده باشد، يا از جانب كسى
كه آن كس از جانب خدا تعيين شده باشد. اين يعنى رهبر انتصابى، رئيس انتصابى، امام
انتصابى، پيشواى انتصابى مستقيم يا غيرمستقيم شيعه و سنى قبول دارند كه پيغمبر
اسلام (ص) يك پيشواى انتصابى بود، ولى انتصاب او از نظر روحدار بودن از هر
انتخابى بالاتر بود. اول مىپذيرفتند كه او پيامبر پاك خداست و بعد او را به رهبرى
قبول مىكردند. به محض اينكه اين ايمان را به پيامبر مىآوردند، اگر هم مىخواستند
براى رهبرى رأى بگيرند، خود به خود به او رأى مىدادند. درست است كه رأى دادن و انتخابات
و نامزد شدن و نطقهاى انتخاباتى و تبليغات و امثال آن در كار نبود؛ درست است كه
كميتههاى بالا و پايينى براى انتخاب او تشكيل نشده بود؛ اما در حقيقت هر فردى
ايمان مىآورد به اينكه او رسول اللّه (ص) است، خودبهخود ايمان مىآورد به اينكه
او رهبر است. يعنى با اين ايمان، رأيش را داده بود.
مبادا اين رهبر انتصابى با اين رهبريهاى انتصابى معمول اشتباه بشود!
اينها دو عالم است، دو چيز است، دو حساب است. اگر از رهبر انتصابى صحبت مىشود
منظور رهبر انتصابى الهى است. چه شيعه و چه سنى، هر