2- 4- 2. جايگاه حكومت در اسلام‌

1. آيا اسلام در برنامه خود، صرفا به توصيه‌هاى اخلاقى و تبيين ارزش‌هاى معنوى بسنده كرده است؟

2. آيا در متون معتبر اسلامى از كتاب و سنّت، وظايف اجتماعى براى مسلمانان ديده نمى‌شود؟

3. آيا تكاليف اجتماعى مسلمانان، بدون ارتباط با نظام سياسى حاكم مى‌باشد؟

4. آيا مسلمانان با قطع‌نظر از تشكيلاتى كه اداره جامعه را بر عهده دارد، و بدون توجّه به خطّمشى و اصولى كه دستگاه حكومت دنبال مى‌كند، مى‌توانند به قوانين اسلامى جامه عمل بپوشانند؟

5. آيا اسلام در مورد نظام سياسى مطلوب خود و وظايف محوّل شده به آن سكوت اختيار كرده است؟

كمترين آشنايى با منابع متقن و مورد اتّفاق مسلمانان، موجب مى‌شود كه پاسخ چنين پرسش‌هايى، يكسره منفى باشد. حتّى اين ويژگى، توجه محقّقان غير مسلمان را نيز كه بدون اعتقاد و ايمان به اين مكتب نگريسته‌اند، به خود جلب كرده است.

گوستاولوبون مى‌نويسد:

قرآن كه كتاب آسمانى مسلمين است، منحصر به دستورات و تعاليم مذهبى تنها نيست؛ بلكه دستورات سياسى و اجتماعى مسلمانان نيز در آن درج است.[1]

[1] - گوستاولوبون، تاريخ تمدّن اسلام و عرب، ترجمه سيّد هاشم حسينى، ص 128.