مبانى مكتب در يك نظام گاه امورى اعتبارى است، مانند ماليت و ارزش، مالكيت و آزادى اقتصادى در مبانى مكتب اقتصادى اسلام، ولايت فقيه در عصر غيبت امامان معصوم عليهم السلام، آزادى عقيده و بيان در مبانى مكتب سياسى اسلام، و گاه امورى تكوينى و حقيقى است، مانند اختصاص حاكميت مطلق به خداوند متعال، در مبانى مكتب سياسى اسلام.

در گذشته نيز اشاره كرديم، هر چند عناصر نظام، همگى بيانى توصيفى دارند، ولى ممكن است بيانگر امورى اعتبارى باشند، همان‌گونه كه امكان دارد، امورى حقيقى و تكوينى را بيان كنند.

- اهداف مكتب در يك نظام‌

اهداف مكتب در يك نظام، امورى كلّى است كه دستيابى به آنها در آن نظام مطلوب مى‌باشد. اين عناصر در بيشتر موارد، امورى حقيقى و تكوينى هستند. به عنوان مثال «كفاف عمومى» و «تعديل ثروت» عناصر عدالت اقتصادى را در مكتب اقتصادى اسلام تشكيل مى‌دهند و «عدالت اقتصادى» خود يكى از اهداف مكتب اقتصادى اسلام محسوب مى‌شود. اقتدار اقتصادى حكومت اسلامى نيز از اهداف همين مكتب مى‌باشد.

با همين نگرش، مى‌توان امورى مانند «ايجاد محيط مساعد براى رشد فضايل اخلاقى و تقويت روح بندگى»، «استقلال حكومت اسلامى در ابعاد مختلف»، «اقتدار سياسى حكومت‌