مقدمه‌

آگاهى از نظام‌هاى فكرى- ساختارى، از بايسته‌هاى پژوهش در حوزه علوم انسانى است و دانشمندان علوم دينى، از ديرباز به اهميت اين مسئله، وقوف يافته‌اند. بيان ژرف روحانى مبارز و نستوه، شهيد مدرس رحمه اللّه كه فرمود: «سياست ما عين ديانت ما و ديانت ما عين سياست ماست»؛ هم‌چون تابلويى درخشان بر سينه تاريخ مى‌درخشد و گواهى بر توجه و عنايت حوزه به اين امر مهم است.

در ميان نظام‌هاى سياسى، نظام سياسى اسلام را مى‌توان در عين ساختارى بودن، فكرى نيز دانست. به حتم اين نظام داراى قانون‌مندى‌ها و ضوابط معين فكرى است و پيش از آنكه به صورت نظامى سياسى- اجتماعى درآيد، با پيشرفتى شگفت‌انگيز، مراحل مقدماتى را پشت‌سر گذاشته و اكنون در عالى‌ترين مراحل تشكل‌هاى منسجم بشرى قرار دارد.

بنابراين حوزه‌هاى علميه به دليل درگيرى با مسايل راهبردى و كلان جامعه و حضور در صحنه‌هاى مختلف اجتماعى و مديريت‌هاى سياسى نياز به آشنايى با پديده اجتماع و نظام‌هاى سياسى دارند.

كتاب حاضر بر اسس كارشناسى در شوراى برنامه‌ريزى و نيز فعاليت مستمر گروه‌هاى علمى- پژوهشى، طراحى شد و براى تأليف به جناب حجة الاسلام و المسلمين على اصغر