موفّق به انجام آن شده است؛ چرا كه در مقابل اين برنامه، موانعى وجود داشته است كه از آن جمله مى‌توان به موانع زير اشاره نمود:

مانع يكم: بزرگانى از صحابه در آن زمان بوده‌اند كه با وجود آنان، معاويه به خودش جرأت نمى‌داده كه اين فكر را اظهار كند تا چه رسد به اين‌كه عملى سازد؛

مانع دوم: در آن زمان افرادى خود را براى رسيدن به خلافت آماده كرده بودند و ادّعاى رياست داشتند. خيلى روشن است كه اين دسته نيز با طرح ولى‌عهدى يزيد مخالفت مى‌كرده‌اند.

معاويه براى رسيدن به هدف شوم خود و برداشتن اين موانع، چند راه را در پيش گرفت. وى برخى را با مسموم كردن از ميان برداشت. عده ديگرى را با پول خريد و بعضى را با تبعيد كردن از مقابل خود كنار زد تا راه جانشينى فرزندش هموار شود. براى نمونه مواردى را بررسى مى‌كنيم:

1. امام حسن مجتبى؛ مانعى بزرگ بر سر راه جانشينى يزيد

علماى اهل سنّت مى‌نويسند: معاويه در همان زمان حيات امام حسن مجتبى عليه السلام، به فكر جانشينى يزيد افتاد.[1]

وجود امام حسن مجتبى عليه السلام از دو جهت براى عملى شدن طرح معاويه، مانعى بزرگ بود:

جهت يكم: شخصيت و موقعيت اجتماعى آن حضرت و برادرشان سيّدالشهداء عليه السلام در مدينه كه از جايگاه ويژه‌اى برخوردار بودند؛

جهت دوم: قرارداد ميان امام مجتبى عليه السلام و معاويه كه با توجه به بندهاى آن، معاويه نبايد پس از خود كسى را به جانشينى بگمارد و بعد از او حكومت به‌

[1] - الإمامة والسياسه: 1/ 191- 194