بخش اول: مفاهيم و كليات‌

فصل اول: حاكميّت‌

«حاكميت» از شاخص‌ترين مباحث در «حقوق اساسى»[1] و از مسائل عمده در «حقوق بين الملل عمومى»[2] و نيز عنصر تأثيرگذار در تحقق و شناسايى دولت‌هاست.[3] ابهام‌ها و سؤال‌هاى مهمّى در مورد «حاكميّت» قابل طرح است:

آيا مى‌توان از «حاكميّت» تعريفى جامع و تام ارائه كرد؟ «حاكميت» براساس كدام‌

[1] -« حقوق اساسى» رشته‌اى از علم حقوق است كه در آن سازمان عمومى دولت، رژيم سياسى آن، ساختار حكومت، سازمان وظايف و اختيارات قواى سه گانه و حقوق و آزادى‌هاى فردى و اجتماعى، انتخابات و احزاب سياسى و تبليغات و نظاير آن بحث و گفت‌وگو مى‌شود. منوچهر طباطبائى مؤتمنى، حقوق اساسى، ص 14.

[2] -« حقوق بين الملل خصوصى، حاكم بر روابط افراد در جامعه جهانى است و در مقابل آن قواعد و اصول حاكم بر روابط بين كشورها و سازمان‌هاى بين الملل، عمومى نهاده شده است. بنابراين موضوع حقوق بين الملل عمومى، روابط كشورها و ارگان‌هاى بين الملل به منظور مشخص ساختن حقوق و تكاليف آنها در جامعه بين الملل است.» سيد جلال الدين مدنى، حقوق بين الملل عمومى روابط دول، ج 1، ص 32.

[3] -« حاكميت به دولت موجوديت مى‌بخشد و اصولا از آن تفكيك‌ناپذير است.» ر. ك: قاسم شعبانى، حقوق اساسى و ساختار حكومت جمهورى اسلام ايران، ص 49.