ضمن مجموعه آموزه‌هاى مكاتب صرفا بشرى ارائه مى‌گردد. بر اين اساس خرد انسانى برابر با خرد الهى و چه بسا بالاتر از آن قرار مى‌گيرد و عقل انسانى و رهبرى بشر را بر عهده گرفته و نه تنها دين را از فرماندهى، هدايت و رهبرى خلع مى‌كند، بلكه اساسا در بعد هستى‌شناختى هرگونه موجود ماوراى طبيعى از قبيل خدا، وحى، معاد و اعجاز را آن‌گونه كه در بينش دينى مطرح است مدعياتى غير قابل اثبات مى‌پندارد.

در پى اين عقل‌گرايى و تجربه‌گرايى فراگير است كه تنها تكيه‌گاه انسان خود بنياد، صرفا عقل خود بنياد و بريده از هدايت‌هاى وحيانى مى‌گردد تا با تلاشى مستقل عرصه‌هاى حيات بشرى را تدبير و راهبرى كند.

2. آزدى‌خواهى با تأكيد بر اختيار انسان‌

آزادى مورد نظر در جهان‌بينى اومانيستى در سايه به رسميت شناختن اختيارى حاصل مى‌شود كه براساس آن انسان بتواند آزادى خود را در طبيعت و جامعه تجربه كند، در آنها تصرف و اعمال نفوذ نمايد و خود بر سرنوشت خويش حاكم شود و حقوق خويش را تعيين كند، نه آن‌كه تكليفى از مافوق براى او تعيين شود. براين اساس، هنجارهايى كه بايد پذيرفته شود و امكان تغيير نداشته باشد، مردود اعلام مى‌شود و ارزش‌هاى اخلاقى و حقوقى نسبى قابل تغيير و غير ثابت تلقى مى‌گردد تا ازآن‌رو كه انسان آزاد به دنيا آمده است، از هر قيد و بندى جز آن‌چه خود براى خود تعيين مى‌كند آزاد باشد.

«آربلاستر» دراين‌باره مى‌نويسد:

براساس اومانيسم، اراده و خواست بشر ارزش اصلى، بلكه منبع ارزش‌گذارى محسوب‌شده و ارزش‌هاى دينى كه در عالم اعلى تعيين مى‌شوند تا سرحد اراده انسانى سقوط مى‌كند.[1]

[1] - محمود رجبى، انسان‌شناسى، ص 43، به نقل از: آنتونى آربلاستر، ظهور و سقوط ليبراليسم، ص 140.