تقريرى از مردمسالارى دينى‌

حجت‌الاسلام دكتر احمد واعظى‌[1]

مقدمه‌

نظريه «مردمسالارى دينى» به‌منزله يك ايده بديع در حوزه تفكر سياسى معاصر محصول تركيب و تلفيق دو واژه «مردمسالارى» و «دين» است و بر مبناى امكان جمع و سازش ميان دخالت و حضور مردم در ساماندهى حيات سياسى جامعه از يك سو و التزام و تعهد به آموزه‌هاى دينى و حضور دين در عرصه سياست و اجتماع از سوى ديگر بنا شده است. با توجه به اينكه تلقى‌هاى مختلفى از نظام دموكراتيك متصور است و عملًا مدلهاى گوناگونى از دموكراسى محقق شده است، جاى اين پرسش است كه اين نظريه تركيبى بر كدام تلقى و تصور از دموكراسى تكيه مى‌كند و واژه مردمسالارى در اين نظريه دقيقاً چه مضمونى را افاده مى‌نمايد؟ همچنان كه واژه «دينى» در اين ترتيب ابهام خاص خود را دارد و پرسش‌هايى را درباره نحوه حضور دين در كالبد حيات سياسى و اجتماعى در پى مى‌آورد.

با توجه به اين ابهامات و پرسش‌ها، دور از انتظار نيست كه به لحاظ نظرى و در ظرف و فضاى تئورى‌پردازى سياسى تقريرها و تفسيرهاى گوناگونى از مضمون اين نظريه ارائه شود پس لازم است كه پيش از هرگونه بحث ديگر در مورد اين نظريه، درونمايه و مدلول دقيق‌

[1] - رئيس دانشگاه باقرالعلوم.