پرسش بنيادى در نظام مردمسالارى دينى هستيم:

الف)- در پرسش نخست، در جستجوى اين مسأله هستيم كه مبانى نظرى نظريه‌پرداز در مورد عضويت افراد جامعه در نظام سياسى كه از دستاوردهاى نظام دانايى جديد محسوب مى‌گردد، چگونه است و راه اعمال زور و سلطه حكومت را چگونه ارزيابى مى‌نمايد؟

ب)- مشروعيت نظام مردمسالار و رابطه با طرز تلقى از حوزه قدرت و اقتدار سياسى. در پرسش دوم در جستجوى اين مطلب هستيم كه كه مبانى نظرى نظريه‌پرداز درزمينه مشروعيت الهى يا مردمى و نيز حكومت و دولت پاسخگو و محدوده قدرت سياسى چگونه است. در واقع عقلانيت مطرح در سپهر معرفتى نظريه‌پرداز موجه بودن رفتار و كردار حكومت را چگونه ارزيابى مى‌كند و در صورتى كه دولت پاسخگو باشد؛ آيا لازمه اين امر قابل تغيير و تعويض بودن حاكمان دينى در نظام مردمسالار است؟

پ)- نقش و حقوق مردم و سيستم يا سليقه نظارت و كنترل قدرت را از چه منبعى يا منابعى مى‌داند؟ در پرسش سوم در جستجوى اين مسأله هستيم كه مبانى نظرى نظريه‌پرداز درباره قدرت مردم چيست و آيا آن را داراى حوزه مستقلى از قدرت سياسى مى‌شناسد؟ همچنين نظريه‌پردازى درزمينه قدرت سياسى كنترل و نظارت را درونى صرف مى‌پندارد يا بيرونى يا هر دو؟ سپس جايگاه عناصر نظارتى را در بخش كنترل قدرت سياسى از ناحيه نظريه‌پرداز تبيين مى‌نماييم.

مردمسالارى دينى و الگوى «ولايت حسبيه»

تعريف امور حسبيه‌

همان‌گونه كه اشاره شد، گروهى كه دامنه ولايت را در عرصه سياسى محدود در نظر مى‌گيرند، تحت عنوان هواداران الگوى امور حسبيه قرار مى‌گيرند. منظور از الگوى امور حسبيه، امورى است كه انجام آنها را شارع مقدس حتماً خواستار است و اجازه اهمال‌