مى‌توان گفت كه بيعت در عهد حضور، در نفى و اثبات امامت تأثيرى ندارد و فقط براى ايجاد توان و قدرت اجرايى تأثيرگذار است و بيعت‌كنندگان به حكم وظيفه بايد تمامى امكانات خود را در اختيار امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف قرار دهند و تمامى توان خود را در راه اسلام هديه كنند.

آية اللّه مكارم شيرازى در اين‌باره معتقد است:

در مورد پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و امامان معصوم كه از سوى خدا نصب مى‌شوند، هيچ نيازى به بيعت نيست، يعنى اطاعت پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و امام معصوم عليه السّلام واجب است، خواه بر كسانى كه بيعت كرده باشند خواه با كسانى كه بيعت نكرده باشند و به تعبير ديگر، لازمه مقام نبوّت و امامت وجوب اطاعت است. ولى پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم به كرّار از ياران خود، بيعت مى‌گرفت.

بدون شك اين بيعت‌ها يك نوع تأكيد بر وفادارى بوده است و هم‌چنين بيعت با امامان نيز براى تأكيد وفادارى مى‌باشد. 55

نتيجه‌

به نظر مى‌رسد كه بيعت از ابداعات اسلام نيست، بلكه قبل از اسلام در ميان عرب مرسوم بوده و اسلام آن را تأييد و امضا كرده است، البته با همان معناى خود و بدون تحوّلى در معناى آن. معناى لغوى بيع و بيعت يكى است، اما بيعت در اصطلاح به قرارداد ميان مردم و حاكم گفته مى‌شود. پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلّم به بيعت كه نوعى معاهده و قرارداد ميان حاكم و مردم بوده، عنايت ويژه داشته است و حتى ائمه عليهم السّلام هم به اين سيره عمل مى‌كرده‌اند. با توجه به آيات و روايات، وفادارى بر بيعت واجب است و بايد از پيمان‌شكنى دورى كنند.

هرحاكميتى با پذيرش مردم تحقّق مى‌يابد. به عبارت بهتر، حتى نصب‌شدگان از جانب خدا هم در صورت عدم استقبال و پذيرش مردم نمى‌توانند حكومت تشكيل دهند. براى مثال، پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم در مكه نتوانست حكومت تشكيل دهد، ولى در مدينه پس از بيعت مردم با آن حضرت حكومت تشكيل داد. در حقيقت، با بيعت زمينه تشكيل حكومت آن حضرت فراهم شد و درباره حضرت على عليه السّلام نيز باوجوداين كه بارها پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم به جانشينى آن حضرت و نصب ايشان از جانب‌