اصطلاح‌نامه‌

امت) ytinummoC milsuM ehT ,noitan milsuM ehT (مفهوم «امت» صرفا مفهومى عقيدتى است. امت اسلام به مجموعه‌اى اطلاق مى‌گردد كه بر محور توحيد، نبوّت و معاد متمركز گشته‌اند.

يكى از تفاوت‌هاى اساسى نظام سياسى اسلام با مكاتب سياسى و حقوقى معاصر در مرزبندى موجود ميان ملّت و امت است. اسلام از آن جهت كه دينى جهان‌شمول است و جامعه بشرى را مخاطب خويش مى‌داند، با نفى مرزهاى سرزمينى و تفاوت‌هاى نژادى، زبانى، ملى و فرهنگى، از ميان همه انسان‌ها سربازگيرى مى‌كند[1] و نام «امت واحده»[2] را بر پيروان خويش مى‌نهد. اين مفهوم به كلّى با مفهوم شهروند كه افراد را بهدولت حاكم در يك سرزمين معين مرتبط مى‌سازد، متفاوت است.[3] عناوين امت و امامت در نظام سياسى اسلام جنبه ماوراى ملى دارند و بايد با توجه به مبانى اعتقادى خاصّ خود ملاحظه گردند. نظام اسلامى حقوق و تكاليف افراد را

[1] -« پيامبران به همه جهانيان تعلق دارند. خورشيد از ملت خاصّى نيست و هيچ ملتى نسبت به آن احساس بيگانگى نمى‌كند، زيرا خورشيد به همه عالم يك نسبت دارد. اگر بعضى از سرزمين‌ها كمتر از نور خورشيد استفاده مى‌كند مربوط به وضع خودشان است نه به خورشيد»( مرتضى مطهرى، خدمات متقابل اسلام و ايران، ج 1، ص 61).

[2]\i هل هذه أمّتكم أمّة واحدة و أنا ربّكم فاعبدون»( انبياء( 21) آيه 92).« و إنّ هذه أمّتكم أمّة واحدة و أنا ربّكم فاتّقون»( مؤمنون( 23) آيه 52)\E.

[3] - جهت اطلاع بيشتر ر. ك: محمّد حسين طباطبائى، الميزان، ج 4، ص 125.