است. هركس گمان كند خداوند دين خويش را كامل نكرده است، كتاب خدا را انكار نموده و هر كس كتاب را رد كند كافر گشته است.

يكى از دلايل مهم رابطه دين اسلام با سياست، جامعيت آن است كه در مورد آن بيشتر سخت خواهيم گفت.

3. جهان‌شمولى:

اسلام همه انسان‌ها را مخاطب خود قرار مى‌دهد و با وجود تفاوت‌هايى از قبيل رنگ، نژاد، زبان و منطقه جغرافيايى، پيام اسلام، عام و فراگير است. آيات فراوانى از قرآن به روشنى دلالت بر اين ويژگى دارند:

إن هو إلّا ذكر للعالمين‌[1] و ما هى إلّا ذكرى للبشر[2] هذا بلاغ للنّاس‌[3]

4. جاودانگى:

برخى از طرفداران جدايى دين از دولت و سياست بر اين باورند كه نهاد دين در اعصار گذشته وظايف و كاركردهاى گوناگونى را بر عهده داشته است، ولى امروزه به علت پيچيدگى مناسبات زندگى اجتماعى و تخصصى شدن نقش‌ها، اين وظايف به دولت منتقل شده است و در حال حاضر، دولت همان وظايفى را بر عهده دارد كه ديروز دين بر دوش مى‌كشيده است. نكته‌اى كه مورد غفلت اين گروه قرار گرفته، فطرى بودن قواعد و دستورهاى دين اسلام و در نتيجه، جهان‌شمول و جاودانه بودن‌

[1] - يوسف( 12) آيه 104 و تكوير( 81) آيه 27.

[2] - مدّثر( 74) آيه 341 و ر. ك: انعام( 6) آيه 19: و أوحى إلىّ هذا القرآن لأنذركم به و من بلّغ.

[3] - ابراهيم( 14) آيه 52.