فَلَيْسَ بِمُسلِمٍ‌».[1]

پسرم! نه گوشه‌گيرى صوفيانه دليل پيوستن به حق است، و نه ورود در جامعه و تشكيل حكومت، شاهد گسستن از حق. ميزان در اعمال، انگيزه‌هاى آن‌ها است.[2]

چه بسا عابد و زاهدى كه گرفتار دام ابليس است و آن دام گستر، با آنچه مناسب او است چون خودبينى و خودخواهى و غرور و عجب و بزرگ بينى و تحقير خلق اللّه و شرك خفّى و امثال آن‌ها، او را از حق دور و به شرك مى‌كشاند و چه بسا متصدى امور حكومت كه با انگيزه الهى به معدن قرب حق نائل مى‌شود، چون داود نبى و سليمان پيامبر عليهما السلام، و بالاتر و والاتر چون نبى اكرم صلى الله عليه و آله و سلم و خليفه بر حقّش على بن ابى طالب عليه السلام، و چون حضرت مهدى ارواحنالمقدمه الفدا در عصر حكومت جهانيش.

پس ميزان عرفان و حرمان، انگيزه است. هر قدر انگيزه‌ها به نور فطرت نزديكتر باشند و از حُجب، حتّى حُجب نور[3] وارسته‌تر، به مبدأ نور وابسته ترند تا آنجا كه سخن از وابستگى نيز كفر است.[4]

يكتا موعظه خدا را با دل و جان بشنو

پسرم! از زير بار مسؤوليت انسانى كه خدمت به حق در صورت خدمت به خلق‌

[1] - رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم: كسى كه صبح كند( يعنى زندگى روزانه را شروع كند) و به امور مسلمانان اهتمام نورزد مسلمان نيست. اصول كافى، ج 3، ص 238( كتاب الايمان و الكفر، باب الاهتمام بامور المسلمين، حديث 1 و 4 با اندكى اختلاف لفظى)

[2] - مضمون روايات متعدد راجع به اهميّت نيّت، از قبيل روايت معروف:« انَّما ألاعمال بالنِيّات» و« لا عَمَل الابِنِيَّة». روايات« باب النيّه» در اصول كافى، كتاب الايمان و الكفر ديده شود

[3] - اشاره به فرازى از مناجات شعبانيه است:« و انِرْ ابصار قُلُوبِنا بضياء نَظَرها الَيك حَتّى تَخرق‌ابصار القُلُوب حُجُب النُّور»؛ چشم دلهايمان را به فروغ نظر كردن به خودت روشن گردان تا ديدگان دل پرده‌هاى نور را بدرد. مفاتيح الجنان

[4] - وعده ديدار، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى رحمه الله، نامه 26/ 4/ 1363