آينده‌نگرى در اسلام و ويژگى‌هاى مدينه فاضله موعود در مذاهب اسلامى‌

هرچند نگرش‌هاى آينده‌نگر اديان سه‌گانه پيشين، تنها به بيان كلى ويژگى‌هاى جامعه موعود مى‌پرداخت، در ديدگاه اسلامى برخى از جزئيات مدينه فاضله هم تشريح شده است. در مقاله حاضر، ديدگاه‌هاى اسلامى به دليل تعلق به زندگى روزمره ما در جهان اسلام، اهميت ويژه‌اى دارد.

اكنون بر اساس ديدگاه‌هاى مذاهب اسلامى كه بيشتر در دو مذهب شيعى و سنى منعكس شده، به بررسى اين موضوع خواهيم پرداخت. اما پيش از پرداختن به ديدگاه‌هاى مذاهب اسلامى درباره مهدويت، بايد در آراى مذاهب مختلف اسلامى در مسئله حكومت و دولت بنگريم و سپس بر اساس آموزه مهدويت، چگونگى نگرش آنها به زندگى سياسى معاصر اسلامى را بررسيم.

براى ارائه گزارشى از ديدگاه‌هاى مذاهب اسلامى درباره مسئله دولت و حكومت مى‌توان به گزارش خواجه نصير الدين طوسى مراجعه كرد.

وى در قواعد العقايد (1988) در تلاش براى طبقه‌بندى ديدگاه‌هاى مختلف اسلامى در مسئله امامت و رهبرى جامعه اسلامى، چارچوب مناسبى را در اختيار قرار داده كه در بحث حاضر نيز اهميت دارد. وى با تمركز بر مسئله امامت و رهبرى در جامعه اسلامى، نظريه‌هاى مختلف را به دو دسته نظريه ضرورت امامت و نظريه عدم ضرورت آن تقسيم كرده است. نظريه عدم ضرورت، از خوارج است. نظريه ضرورت نيز به دو گروه تقسيم مى‌شوند:

الف) گروهى كه به ضرورت عقلى نصب امام عليه السّلام معتقدند. (همان عدليه) كه شامل شيعيان و معتزله شامل مى‌شود.

ب) گروهى كه ضرورت سمعى و شرعى را مى‌پذيرند (اهل حديث، اشاعره و برخى ديگر از فرق اهل سنت). البته برخى فرقه‌ها و گرايش‌هاى شيعى نيز هم‌چون جريان اخباريان چنين اعتقادى دارند. از