كرده است.

4. نياز انسان به محتوا و معناى جديد در عصر جهانى شدن؛ ويژگى برجسته ديگر عصر جهانى شدن را مى‌توان چالش‌هاى جدى عصر جهانى شدن براى فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى موجود دانست. جهانى شدن، موجب وارد آمدن شوك و تكانه‌هاى جدى به فرهنگ‌هاى مختلف مى‌شود. به دليل خصلت ادغام و يك‌پارچه‌سازى جهانى شدن، اين ويژگى برجستگى بيشترى دارد. از اين‌رو، انسان‌ها در عصر جهانى شدن در پى معناى جديدى مى‌گردند، يا دست‌كم به معناى پيشين زندگى از حالت نهادينه شده و رسوب شده، به صورت آگاهانه توجه مى‌كنند. به بيان ديگر انسان‌ها در مواجهه با ديگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها در وضعيت تأمل در هويت خويش قرار مى‌گيرند. از اين روى، بحران معنا يكى از ويژگى‌هاى عصر جهانى شدن تلقى مى‌شود (قوام، 1383: 48- 35).

ب) جهانى شدن و چشم‌انداز فرج‌

ترديدى نيست كه جهانى شدن از جهاتى مى‌تواند ما را در درك بهتر چگونگى ماهيت آموزه اسلامى فرج يارى كند. البته نبايد از اين نكته غفلت كرد كه جهانى شدن در شرايط كنونى تمايزات جدى نيز با اين آموزه دارد، اما صرف نظر از اين تمايزات و به ويژه نگرش‌هايى كه جهانى شدن را همان غربى‌سازى يا امريكايى‌سازى مى‌دانند و هم‌چنين فارغ از كليت و ويژگى‌هاى نگرش پسامدرن به جهانى شدن- چنان‌كه توضيح داده شد- مى‌توان تنها با استناد به وضعيت حاضر در عرصه جهانى شدن، نكاتى يافت كه ما را به فهم بهتر آموزه فرج سوق مى‌دهد. حال به برخى از اين نكات اشاره مى‌كنيم:

1. فهم‌پذيرى ماهيت جهانى فرج اسلامى؛ چگونگى تصور ابعاد