جمع‌بندى‌

همان‌طور كه گفته شد، مهمترين آفات و موانعى كه به علت آن‌ها يك حاكم يا رهبر يا سياست‌مدار در عرصه‌ى اجتماع نمى‌تواند به وظيفه‌ى خود عمل كند و ضعف و ناتوانى او و حكومت را در پى دارد، عبارتند از:

1) قدرت‌

2) استبداد

3) اقتدار ناتوان يا نفوذپذيرى‌

4) آفات و بيمارى‌هاى اخلاقى‌

5) ظلم‌