بخش دوم: سياست اسلامى‌

فصل اول: مبانى سياست اسلامى‌

بعد از مشخص شدن تعريف سياست اسلامى كه به معنى «اتخاذ تدابيرى براى اداره‌ى جامعه‌ى انسانى و هدايت آن به سوى تعالى» است، در اين فصل قصد داريم مبانى سياست اسلامى را بررسى كنيم.

مراد از مبانى، جهان‌بينى يا نوع فهم از انسان و جهان در استنباط مسائل اجتماعى و سياسى است كه نقشى اساسى بازى مى‌كند. به عبارت ديگر، در تعريف سياست اسلامى ما به دو واژه‌ى مهم برمى‌خوريم: جامعه و انسان.

در اين بخش مى‌خواهيم به بررسى ديدگاه مكتب سياسى اسلام (كه يك مكتب هدايت‌گر است) درباره‌ى جهان، انسان و جامعه بپردازيم؛ به عبارت ديگر، نوع برداشت و طرز تفكر سياست اسلامى نسبت به هستى جهان، انسان و جامعه چگونه است؟

پاسخ به اين سؤال، ما را به چگونگى استنباط از مسائل سياسى- اجتماعى راهنمايى خواهد كرد.

الف) مبانى هستى‌شناختى‌

در جهان‌بينى توحيدى، جهان از يك مشيت حكيمانه پديد آمده است و نظام هستى نيز بر اساس خير، جود، رحمت و رساندن موجودات به كمالات شايسته‌ى آنها استوار شده است. جهان‌بينى توحيدى، جهانى را تصوير مى‌كند كه تك‌قطبى و تك‌محورى است و ماهيتى از اويى «انّاللّه» و به سوى اويى «انّا اليه راجعون» دارد. نظام موجود، نظامى احسن و اكمل است و موجودات جهان با نظامى هماهنگ به يك سو و به طرف يك مركز تكامل در حركتند. آفرينش هيچ‌