بخش اول: سياست چيست؟

فصل اول: مفاهيم و كلّيات‌

تعريف سياست‌

مفهوم سياست، مانند هر مفهوم ديگر در علوم انسانى، هم از حيث قلمرو و هم از حيث موضوع، مفهوم پيچيده و مشكلى است. از طرفى هدف از تعريف يك پديده، اين است كه يك علم با مباحث علم ديگر آميخته نگردد و نيز اگر از مفهومى بحث مى‌شود، معلوم گردد كه از آن، چه برداشتى در نظر است تا بنا بر تعريفى كه مورد اتفاق نظر است، بحث نمود و به نتيجه رسيد.

بنابراين جهت شفاف شدن مفهوم سياست، در ابتدا تعريف لغوى و سپس تعريف اصطلاحى آن را از ديدگاه دانشمندان علم سياست و فلسفه‌ى سياسى ارائه خواهيم كرد.

الف) تعريف لغوى سياست‌

لغت‌شناسان براى واژه‌ى «سياست» معانى بسيارى ذكر كرده‌اند كه عبارتند از:

«رعيت‌دارى، پاس داشتن ملك، حراست و نگهدارى، حكم راندن، رياست، داورى، مصلحت تدبير، دورانديشى، عقوبت، مجازات و تنبيه و ...»[1]

ب) تعريف اصطلاحى سياست‌

نظريه‌پردازان سياسى تعاريف زيادى از سياست كرده‌اند. ما اين تعاريف را به دو دسته‌ى «ديدگاه انديشمندان غربى» و «ديدگاه انديشمندان اسلامى» تقسيم نموده و به شرح آنها مى‌پردازيم:

[1] - فرهنگ دهخدا، ذيل واژه‌اى سياست