نام کتاب : زمينه ها، عوامل و بازتاب جهانى انقلاب اسلامى، رهيافت فرهنگى نویسنده : ملكوتيان، مصطفى جلد : 1 صفحه : 90
رضاخان در سوم اسفند 1299 ش، ضمن تسخير تهران با تهديد، فرمان
سردار سپهى را از احمدشاه گرفت. سيدضيا نيز كه يك سياستمدار طرفدار انگليس بود،
نخستوزير شد. رضاخان سپس خود را بهعنوان نخستوزير به احمدشاه تحميل كرد؛ و
بدينترتيب دوره 93 روزه كابينه سيدضيا بهپايان رسيد.
در سال 1304 ش، مجلسى كه طبق ميل رضاخان بازسازى شده بود، انقراض
سلسله قاجار را اعلام نمود. بدينصورتكه انتخابات مجلس پنجم قبل از پايان مهلت
قانونى مجلس چهارم و در بيشتر مراكز بهدست امراى ارتش و گروههاى متنفذ صورت
گرفت. اين مجلس در 22 بهمن 1302 ش افتتاح گرديد. رضاخان سرانجام با كمك طرفدارانش
در مجلس[1] كه برخى با
ارعاب و برخى با تبليغات او در زمينه ايجاد امنيت و باتوجه به اينكه وى، خود را
مذهبى متعصب عنوان مىكرد، به وى گرويده بودند، توانست در نهم آبان سال 1304 ماده
واحدهاى مبنىبر انقراض سلطنت قاجار و واگذارى موقت حكومت به خود، تا تعيين
تكليف
[1]. با وجود تلاشهاى رضاخان، در انتخابات مجلس
پنجم در تهران افرادى مثل مدرس، مستوفىالممالك، موتمنالممالك، مشيرالدوله، مصدق
و تقىزاده كه مورد نظر مردم بودند نيز انتخاب شدند. مدرس رهبرى اقليت مجلس را
برعهده گرفت، اما تلاشهاى او و همراهانش براى جلوگيرى از واگذارى قدرت به رضاخان
بهجايى نرسيد. درعينحال، وجود چنين نمايندگانى باعث شد رضاخان در اجراى مقاصد
خود با احتياط پيش رود.
نام کتاب : زمينه ها، عوامل و بازتاب جهانى انقلاب اسلامى، رهيافت فرهنگى نویسنده : ملكوتيان، مصطفى جلد : 1 صفحه : 90