ى از انقلاب‌هاى بزرگ اجتماعى است كه مورد توجه بسيارى از تحليل‌گران مسائل سياسى و اجتماعى بوده است. از اين‌رو با رويكردهاى مختلف جامعه‌شناختى، روان‌شناختى، سياسى يا اقتصادى سعى كردند به تحليل انقلاب اسلامى بپردازند. اما بسيارى از تحليل‌گران معروف مسائل سياسى- اجتماعى و انقلاب‌ها همچون تدا اسكاچپول و ميشل فوكو اعتراف كرده‌اند كه انقلاب اسلامى ايران، متمايز از ساير انقلاب‌هاست و ازهمين‌رو تلاش كرده‌اند اين انقلاب را با توجه به ويژگى‌هاى خاص آن كه بر پايه تفكر شيعى است، با رهيافتى متفاوت از رهيافت‌هاى گذشته خود تحليل نمايند.

اثر پيش‌رو كتابى است درسى براى درس دو واحدى انقلاب اسلامى ايران با عنوان زمينه‌ها، عوامل و بازتاب جهانى انقلاب اسلامى ايران (رهيافت فرهنگى) كه با قلمى روان توسط استاد ارجمند آقاى دكتر مصطفى ملكوتيان، دانشيار گروه علوم سياسى دانشگاه تهران نگارش يافته است. نويسنده كه آثار متعدد و ارزشمندى در حوزه مطالعات انقلاب اسلامى دارد، در اين اثر با رهيافتى فرهنگى به تبيين زمينه‌ها، علل و عوامل وقوع انقلاب اسلامى پرداخته است. مباحثى كه در اين كتاب مورد توجه قرار گرفته، ابتدا تبيين رهيافت‌هاى علمى مختلف، و رهيافت مورد نظر براى تبيين انقلاب اسلامى و سپس پيشينه تاريخى، بررسى دوران صفويه و قاجاريه، قدرت سياسى و ويژگى‌هاى آن در دوران پهلوى اول و دوم و نيز قدرت اجتماعى، ويژگى‌ها و اقدامات مى‌باشد.