نامبرده باعث شادى مردم شده بود. 12

* تمديد مهلت تحويل اسلحه‌هاى مردم به حكومت‌نظامى تهران‌

كلنل كاظم خان سياح رئيس حكومت‌نظامى تهران با انتشار اعلانى مدت تحويل و تسليم اسلحه‌هايى را كه در دست غيرنظاميان بود، يك هفته ديگر تمديد كرد. 13

[تصوير] قوام السلطنه‌

* خروج نظاميان انگليسى از ايران‌

روزنامه «دبا» چاپ پاريس در شماره امروز خود در مطلبى با عنوان تخليه ايران از قشون انگليس نوشت: قواى انگليس در ايران كه منتظر پايان فصل سرما بودند شروع به تخليه ايران نموده‌اند. حكمران رشت نيز، رهسپار گيلان شده تا با نمايندگان دولت آذربايجان و روسيه درباره موضوع خروج قواى سرخ از ايران وارد مذاكره شود. 14

______________________________
(1). احمد قوام معروف به قوام السلطنه در سال 1252 ش، در تهران متولد شد.

پدرش ميرزا ابراهيم معتمد السلطنه از رجال دوره ناصرى بود. جدش قوام الدوله وزير دفتر استيفا بود. در سال 1312 ش، براى مدت كوتاهى، جزو اجزاى خلوت و پيش‌خدمتان ناصر الدين شاه بود. در سال 1314 ش، رئيس دفتر دايى خود، ميرزا على اكبر خان امين الدوله حاكم آذربايجان شد. در مدت صدارات سلطان عبد الحميد ميرزا عين الدوله (24- 1321 ق) با لقب «دبير حضور»، منشى او بود. در اوايل مشروطيت ملقب به قوام السلطنه گرديد. وى پس از فتح تهران در سال 1327، معاون وزارت داخله شد و در سال‌هاى 99- 1297 ش، والى خراسان بود. سپس در سال 1300 و 1301 ش، مدتى نخست‌وزير بود، همچنين در مرداد 1321 و 1324 ش، نيز دوباره نخست‌وزير شد و در 25 تير 1331 ش، پس از استعفاى محمد مصدق از نخست‌وزيرى، قوام السلطنه به اين سمت منصوب شد، اما چهار روز بيشتر طول نكشيد كه در اثر شورش و اعتراض عمومى مجبور به استعفا گرديد و مصدق بنا به خواست مردم مجددا نخست‌وزير شد. به‌طور كلى قوام پنج بار نخست‌وزير، بيست بار وزير و يك بار فرمانرواى خراسان و يك دوره نيز وكيل مجلس بود و سرانجام در تيرماه 1334 ش، درگذشت (شرح حال رجال ايران، ص 9- 94؛ رجال وزارت خارجه، ص 6- 85؛ شرح زندگانى من، ج 3، ص 8- 276).

(2). ميرزا اسماعيل خان فرزند ميرزا محمد خان مؤتمن الوزاره در سال 1277 و به عبارتى ديگر 1278 ق، در شيراز متولد شد، مدتى رياست جبه‌خانه فارس و سپس كارگزارى بنادر فارس را بر عهده داشت. در سال 1306 ق، به خدمت وزارت خارجه درآمد و در سال 1311 ق به رياست اداره تجارت شيراز منصوب شد و ملقب به «معتصم الملك» گرديد. در سال 1323 ق، كارگزار استرآباد و پس از آن كنسول ايران در عشق‌آباد شد. (رجال وزارت خارجه، ص 139؛ سفرنامه سديد السلطنه، ص 284).

(3). حسنعلى ميرزا فتح السلطنه، فرزند سلطان حسين ميرزا نير الدوله است. وى اين لقب را در سال 1310 ق، دريافت نمود و در سال 1313 ق، از جانب پدرش، به حكومت نيشابور كه جزو تيول وى بود، منصوب گرديد. در سال 1320 ش، نير الدوله حاكم خراسان شد و پسر خود فتح السلطنه را فرمانده قشون نايب الاياله نمود و داماد خويش خازن الملك، را حاكم نيشابور كرد، در سال 1324 ق، فتح السلطنه از سوى پدر خود، مجددا به حكومت نيشابور منصوب شد (شرح حال رجال ايران، ج 5، ص 3- 72).

(4). ماژور عبد اللّه خان، معاون اول تشكيلات پليس خراسان بود (گزارش‌هاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص 43).

(5). ميرزا جواد خان سينكى فرزند ميرزا تقى خان مجد الملك در سال 1299 ق، در تهران متولد شد. تحصيلات اوليه خود را در مدرسه رئال در مسكو گذراند. سپس به فرانسه رفت و دوره اول «باكالورا» را گذراند و دوره دو ساله علم حقوق را نيز فراگرفت. ميرزا جواد خان سينكى در 18 جمادى الثانى 1317 ق، وارد خدمت وزارت خارجه شد و در همين تاريخ با سمت نايب جنرال كنسولگرى تفليس به آن ديار رفت. در سال 1325 نايب سوم سفارت ايران در پاريس شد و در 11 شوال 1327 ق، به كارپردازى عشق‌آباد رفت. در 18 ذى الحجه 1329 ق، بنابه دلايلى منتظر خدمت شد و سپس در 29 ربيع الثانى همان سال به كنسولگرى حاج طرخان رفت. در سال 1307 ش، رئيس اداره سوم سياسى شد و سپس به سمت كنسول ايران در شام منصوب شد. مدتى نيز، به وزارت ماليه منتقل شد و رئيس بخش مميزى و بازرسى آن وزارتخانه بود.

ميرزا جواد خان از سال 1316 تا 1317 ش، وزيرمختار ايران در مصر بود و در 17 بهمن 1317 ش، به سفارت كبرى ارتقا يافت. اواخر عمر مدتى فرماندار تهران و مدير شركت بيمه ايران بود و سپس به وزيرمختارى ايران در پرتقال منصوب شد. وى به زبان فرانسه و روسى تسلط كامل داشت.

ميرزا جواد سينكى در ابتدا زنى روسى داشت كه پس از جدايى از وى با يك زن ايرانى ازدواج كرد. سرانجام در 22 بهمن 1321 ش، به علت سرماخوردگى درگذشت. (روزنامه باختر، 19/ 6/ 1321، ص 4؛ روزنامه اطلاعات، 29/ 12/ 1307، ص 7؛ مجله آينده، س 1372، شم 6- 4، ص 403؛ رجال وزارت خارجه ...، ص 151؛ سياستگذاران و رجال سياسى در روابط خارجى، ص 69).

(6). گزارش‌هاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص 41 و 42؛ روزنامه ايران، 31/ 1/ 1300، ص 3.

(7). قرارداد 1919 كه كرزن وزير خارجه انگليس طراح آن بود و توسط دولت وثوق الدوله تصويب شد، با مخالفت گسترده مردم روبرو گرديد، اين قرارداد ايران را به يك كشور تحت الحمايه تبديل مى‌كرد و مهمترين وزارتخانه‌هاى كشور زير نظر مستشاران انگليسى درمى‌آمد. (ر. ك: وثوق الدوله و قرارداد ننگين 1919).

(8). اسناد وزارت خارجه فرانسه، مجلد 26، ص 92.

(9). تلگراف نادر ميرزا از عشق‌آباد به وزارت خارجه، 14/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 2، پ 14، ص 96.

(10). مراسله سفارت انگليس به وزارت خارجه، 10/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 28، پ 39، ص 3.

(11). كامياران نام يكى از شهرهاى كردستان مى‌باشد كه از شمال به زرآب و از جنوب به ميان دربند از شرق به پيلوار كرمانشاه و سنقر كليائى و از غرب به پاوه منتهى مى‌شود.

(12). روزنامه ايران، 13/ 1/ 1300، ص 3.

(13). روزنامه ايران، 15/ 1/ 1300، ص 1.

(14). اسناد وزارت امور خارجه، س 1339 ق، ك 25، پ 1، ص 22.