سمت انتخاب شد. 11

* انتصاب رياست بازرسى وزارت معارف‌

ميرزا «على اصغر خان حكمت» 12 كه مدتى در اداره پرسنلى وزارت معارف سمت رياست داشت و چندى در اداره انطباعات خدمت مى‌كرد، به سمت رياست بازرسى وزارت معارف منصوب شد. 13

[تصوير] ميرزا على اصغر خان حكمت‌

* درخواست حق اشتراك برخى روزنامه‌هاى خارجى براى ايران‌

وزارت امور خارجه از سفارت ايران در لندن تقاضا نمود، اشتراك نشرياتى از قبيل تايمز، ديلى تلگراف، مورنينگ پست و ... را براى وزارت امور خارجه ايران دريافت نمايند. 14

______________________________
(1). نيروهاى انگليسى از زمان جنگ جهانى اول در اين منطقه حضور داشتند و چون در آن زمان هندوستان مستعمره انگلستان بود، اين نظاميان شامل افراد انگليسى و هندى بودند. (م).

(2). تلگراف منيع السلطنه به وزير امور خارجه، 9/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 39، پ 3، ص 30 و 31.

(3). مراسله سفارت روسيه به وزارت خارجه، 8/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 1/ 15، پ 25، ص 7.

(4). روزنامه ايران، 9/ 1/ 1300، ص 2.

(5). مراسله سفارت روسيه به وزارت خارجه، 8/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 26، پ 8، ص 37.

(6). زبردست خان از خوانين دره‌جز كه با قوام السلطنه دشمنى داشت به همراه چند تن ديگر از خوانين، به توصيه عبد القدير آزاد رهبر حزب قانون اساسى شورشى را در دره‌جز آغاز كردند كه اين امر، منجر به قتل حاكم آن شهر شد. (فرهنگ ناموران، ج 1، ص 130)

(7). اين شخص سال گذشته نيز با شرارت‌هاى خود در اين منطقه اغتشاش ايجاد كرده بود (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 42، پ 2، ص 5).

(8). تلگراف معتصم السلطنه به وزارت خارجه، 8/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 42، پ 2، ص 5؛ تلگراف نادر آراسته به وزارت خارجه، 10/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 44، پ 58، ص 1.

(9). تلگراف معتصم السلطنه كارگزار خراسان به وزارت خارجه، 8/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 42، پ 2، ص 5.

(10). روزنامه ايران، 9/ 1/ 1300، ص 2.

(11). همان.

(12). على اصغر حكمت وزير و رئيس يونسكو، فرزند ميرزا احمد على مستوفى (حشمت الممالك)، در سال 1272 ش، در شيراز متولد شد.

تحصيلات علوم قديمه را در مدرسه منصوريه شيراز گذراند و سپس به تهران آمد و فقه و فلسفه را نزد مرحوم ميرزا طاهر تنكابنى فراگرفت، سپس به مدرسه آمريكايى تهران رفت و از آن مدرسه موفق به اخذ دانشنامه متوسط شد.

حكمت در سال 1297 ش، به خدمت وزارت معادن درآمد و عهده‌دار رياست كارگزينى و بازرسى شد. در سال 1304 ش، به نمايندگى مجلس مؤسسان از طرف مردم جهرم برگزيده شد. پس از آن به مساعدت على اكبر داور به وزارت عدليه منتقل شد و از طرف او براى ادامه تحصيل به فرانسه و انگلستان رفت و از دانشكده ادبيات پاريس در سال 1311 ش، موفق به اخذ ليسانس شد. در كابينه محمد على فروغى در شهريور 1312 ش، به سمت كفالت وزارت معارف انتخاب شد و در سال 1313 ش، به سمت وزير آن وزارتخانه معرفى گرديد. در كابينه اول و دوم محمود جم نيز همچنان اين وزارتخانه را بر عهده داشت. وى مجرى طرح كشف حجاب در دوره رضا خان بود.

على اصغر حكمت در تير 1317 ش، به رياست دانشگاه تهران منصوب شد.

پس از شهريور 1320 در دولت محمد على فروغى مدتى وزير بهدارى بود و پس از آن در 28 بهمن 1321 ش، در كابينه على سهيلى وزير دادگسترى و در خرداد 1326 ش، در كابينه محمد ساعد ابتدا وزير امور خارجه و سپس وزير مشاور گرديد. حكمت از سال 1332 تا 1336 سفير ايران در دهلى بود.

در كابينه منوچهر اقبال از 20 ارديبهشت 1337 تا 22 خرداد 1338 مجددا عهده‌دار پست وزارت خارجه شد و سرانجام در اوايل شهريور 1359 ش، در تهران درگذشت. او نيز مانند بسيارى از اعضاى هيئت دولت رژيم شاه عضو لژ فراماسونرى بود.

حكمت داراى تأليفات و ترجمه‌هايى در زمينه نظم و نثر بود و ديوان شعرى در حدود چهار هزار بيت دارد. وى در ملاقاتى كه با شيخ بهاء الدين نورى در سال 1337 داشت از رضا شاه تمجيد نموده است. مشار اليه از سال 1342 به بعد (تا اواخر عمر رژيم پهلوى) همواره در خدمت رژيم بود و با عناصر و اعضاى دستگاه سلطنت مانند فرح پهلوى، اسد اللّه علم، امير عباس هويدا و ...، مكاتباتى داشته و به مناسبت جشن‌هاى 2500 ساله شاهنشاهى و صدمين زادروز رضا شاه سكه‌هاى طلا دريافت داشته است.

آثار على اصغر حكمت عبارتند از: ايرانشهر (2 جلد)، رمئو و ژوليت (ترجمه)، پارسى نغز، از سعدى تا جامى، امثال قرآن، جامى، رستاخيز (ترجمه) اسلام از نظرگاه مغرب، خلاصه تاريخ ادبيات ايران (به زبان انگليسى)، شكونتالا يا انگشتر گمشده (ترجمه) مى‌باشد. (پرونده انفرادى على اصغر حكمت؛ زندگينامه و شرح‌حال وزراى امور خارجه، ص 368- 371).

(13). روزنامه ايران، 9/ 1/ 1300، ص 1.

(14). تلگراف وزارت خارجه به سفارت ايران در لندن، 8/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 63، پ 1، ص 1.