يكشنبه 22 بهمن 1300/ 11 فوريه 1922/ 13 جمادى الثانى 1340

* برگزارى جشن مراسم سالروز اعطاى فرمان مشروطيت‌

امشب به مناسبت فرارسيدن اعطاى فرمان مشروطيت (14 جمادى الثانى) از طرف اداره مباشرت مجلس شوراى ملى مراسم جشنى در ساختمان بهارستان برگزار گرديد. در اين مراسم نمايندگان مجلس و برخى از بزرگان و رجال نيز حضور داشتند. 1

* اعتراض كنسولگرى سوئيس نسبت به تعرض قزاق‌ها به خانه بازرگان سوئيسى در تبريز

كفيل كنسولگرى سوئيس در ايران در نامه‌اى به وزارت امور خارجه اطلاع داد، قزاق‌هاى ايرانى خانه «نريمان»، بازرگان سوئيسى و كارمند ارشد بانك تبريز را غارت كرده‌اند، كفيل كنسولگرى سوئيس دولت ايران را مسئول همه خسارات وارد شده به اتباع سوئيس در وقايع آذربايجان دانست. و افزود: پس از اطلاع كامل از ميزان اين خسارت‌ها، كنسولگرى سوئيس درخواست غرامت خواهد نمود. 2

* سفر احمد شاه به اروپا

احمد شاه با گذرنامه‌اى به نام عباس ميرزا، از بمبئى‌ 3 سوار كشتى شد و مستقيم به سوى بندر مارسى‌ 4 در فرانسه رفت و برخلاف آنچه در تهران هنگام عزيمتش اظهار داشته بود، به ديدار پدرش‌ 5 در قسطنطنيه‌ 6 نرفت. 7

* حمله طايفه فولادلو به اردبيل‌

«طايفه فولادلو» 8 كه حاكم اردبيل چند تن از افراد آنان را دستگير كرده بود، به اردبيل حمله كردند. آنان نخست سيم‌هاى تلگراف را بريده و سپس نيروهاى دولتى را كه عازم شهر اردبيل بودند خلع سلاح نموده و سه تن از ثروتمندان اردبيل را نيز به قتل رساندند. 9

* مذاكرات احسان اللّه خان با سردار مقتدر و كنسول روسيه‌

احسان اللّه خان با سردار مقتدر طالشى و سپس كنسول روسيه در رشت ملاقات نمود. بعدها گفته شد كه اين ملاقات‌ها به منظور تهيه مقدمات شورش‌هاى ضد دولتى بوده است. 10

______________________________
(1). روزنامه ايران، 23/ 11/ 1300، ص 2.

(2). مراسله كنسولگرى سوئيس به وزارت خارجه، 22/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 48، ص 68.

(3). بندر بمبئى يكى از شهرهاى كشور هندوستان است. (م).

(4). بندر مارسى شهرى در جنوب كشور فرانسه است. (م).

(5). محمد على شاه در 21 ژوئن 1872 متولد شد. پسر ارشد مظفر الدين شاه و دختر بزرگ ميرزا تقى خان اميركبير نخستين صدراعظم ناصر الدين شاه بود.

محمد على ميرزا در سال 1882 م، ملقب به اعتضاد السلطنه گرديد و در سال 1892 م، به سمت سردار واحدهاى مستقر در آذربايجان منصوب شد.

وى در سال 1893 م، با ملكه جهان خانم (متولد 1875 م) دختر كامران ميرزا نايب السلطنه ازدواج كرد و سه سال بعد يعنى در سال 1896 م، به مقام وليعهدى منصوب شد. محمد على ميرزا در سال‌هاى 1897، 1901، 1904 و 1905 به تهران آمد و در سفر آخر و در غياب مظفر الدين شاه كه به اروپا رفته بود به عنوان نايب السلطنه عملا زمام امور كشور را به دست گرفت.

محمد على شاه در روز هشتم ژانويه 1907 به سلطنت رسيد و در نوزدهم ژانويه تاجگذارى كرد. او در هشتم اكتبر يكصد و هفت اصل قانون اساسى را امضا كرد. پس از كشمكش‌هاى ميان دربار و مجلس شوراى ملى كه منجر به تعطيلى مجلس به دست محمد على شاه گرديد و سرانجام پس از فتح تهران از سلطنت خلع و به روسيه تبعيد شد.

محمد على شاه و همسرش پس از تبعيد در بندر «ادسا» در اقامتگاهى مجلل زندگى مى‌كردند كه پس از انقلاب اكتبر 1917 آنجا را ترك كردند و به استانبول پناه آوردند. (فرهنگ رجال قاجار، ص 158- 160؛ سيماى احمد شاه قاجار، ج 1، ص 226).

(6). قسطنطنيه شهرى در تركيه كه نام فعلى آن استانبول است. (م).

(7). اسناد وزارت خارجه فرانسه، مجلد 10، ص 171 و 175.

(8). طايفه فولادلو يكى از طوايف ايل شاهسون در اطراف اردبيل مى‌باشد (م).

(9). جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس، ص 129.

(10). همان، ص 144.