* تلاش مبلغين بلشويك براى ورود به ايران‌

بنا به اخبارى كه قبلا از بادكوبه رسيده بود عده‌اى از مبلغين بلشويك قصد داشتند از مناطق سرحدى گيلان و مازندران و استرآباد به ايران وارد شوند، از طرف رئيس الوزراء به حكام آن مناطق دستور داده شده بود مسافرين مظنونى كه به آن مناطق مى‌آيند مورد بازرسى قرار گيرند، ولى گزارش‌هايى كه بعدا از قفقاز رسيد نشان مى‌داد مبلغين و عناصر انقلابى كه نتوانسته بودند از انزلى به ايران وارد شوند قصد دارند از راه جلفا و نخجوان به ايران بيايند. ازاين‌رو به مأمورين سرحدى آن نقاط دستور داده شد مسافرينى را كه از آذربايجان به ايران وارد مى‌شوند به دقت بازرسى كنند و به اشخاص مظنون اجازه ورود ندهند. 7

* ناامنى در راه يزد- كرمان‌

اتحاديه تجار كرمان در نامه‌اى به رئيس الوزراء با بيان شرحى درباره وضعيت ناامن راهها و سرقت‌هاى متعددى كه در راه يزد- كرمان صورت مى‌گرفت، براى برقرارى امنيت و حفاظت از راه‌هاى اين منطقه خواستار اعزام اردويى به اين منطقه شدند. آنان همچنين از رئيس الوزراء خواستند موضوع دستگيرى سارقين و استرداد مسروقات آنان را پيگيرى نمايد. 8

* تلاش براى بازگرداندن قطار ايرانى از عثمانى‌

به دنبال تصميم وزارت خارجه براى اعزام ميرزا موسى خان به آنكارا براى بازگرداندن لكوموتيو و واگن‌هايى كه سال قبل عثمانى‌ها از شرفخانه به سرقت برده بودند، ممتاز الدوله با ارسال تلگرافى به وزارت امور خارجه اطلاع داد: از آنجا كه خطآهن مستقيم بين عثمانى و شرفخانه وجود نداشته، همه اشياء برده شده به دست عثمانى‌ها، در قفقاز مانده و براى بازگرداندن آنان بايد با مسكو مذاكره شود. 9

* تشكيل شوراى عالى تجارت‌

امروز شوراى عالى تجارت با حضور اديب السلطنه، وزير فوايد عامه در وزارتخانه تشكيل شد. در اين جلسه درباره مبادلات بازرگانى با دولت شوروى بحث و تبادل‌نظر شد. 10

* رسيدگى به دعاوى اتباع چك و اسلاو

در پى سؤال ديوان محاكمات وزارت امور خارجه از وزير امور خارجه درباره چگونگى رسيدگى به دعاوى اتباع چك و اسلاو كه خود را تحت الحمايه دولت انگليس معرفى مى‌كردند، 11 وزير امور خارجه امروز به ديوان محاكمات ابلاغ كرد دعاوى اتباع دول جديد التأسيس كه با دولت ايران عهدنامه ندارند مى‌بايست در محاكم داخلى مورد رسيدگى قرار گيرد. 12

* فروش گندم انبارهاى دولتى توسط شورشيان در تبريز

شورشيان غائله تبريز، جهت تأمين مخارج خود اقدام به فروش گندم‌هاى موجود در انبارهاى دولتى كردند. 13

* رسيدگى به محاسبات بانك ايران‌

اولين جلسه كميسيون تسويه محاسبات بانك ايران و رسيدگى به محاسبات و اختلافات مابين بانك و اشخاصى كه با بانك طرف معامله بودند، امروز در محل بانك ايران تشكيل شد. 14 شاهزاده «محمد حسين ميرزا» به نمايندگى از وزارت ماليه در اين كميسيون حاضر شد. 15

______________________________
(1). اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 42، ص 18.

(2). دولت همچنين تصميم گرفت كنسول‌هاى كشورهاى خارجى مقيم تبريز را از واقع امر مطلع سازد تا در صورت تمايل از شهر خارج شوند (اسناد مؤسسه تاريخ معاصر، شم 20533).

(3). مراسله رياست وزرا به وزارت جنگ، 18/ 11/ 1300، اسناد مؤسسه تاريخ معاصر، شم 20533.

(4). خاطراتى از دوران ...، ص 175.

(5). خاطرات و خطرات، ص 333.

(6). روزنامه حقيقت 3/ 2/ 1301.

(7). تلگراف رياست وزرا به كفيل ايالت آذربايجان، 18/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 46، پ 31، ص 2.

(8). مراسله اتحاديه تجار كرمان به رئيس الوزراء، 18/ 11/ 1300، اسناد مجلس، د 4، ك 5، ج 1/ 26، پ 35.

(9). تلگراف ممتاز الدوله به وزارت امور خارجه، 18/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 9، ص 41.

(10). روزنامه ايران، 19/ 11/ 1300، ص 3.

(11). مراسله ديوان محاكمات وزارت خارجه به وزير امور خارجه، 15/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 31، پ 1، ص 155.

(12). اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 31، پ 1، ص 155.

(13). جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس، ص 125.

(14). اين كميسيون در ابتدا به دستور رياست وزراء و به منظور رسيدگى به محاسبات سپهسالار اعظم با بانك ايران تشكيل شد ولى بعد تصميم گرفته شد رسيدگى به تمام محاسبات بانك در اين كميسيون صورت گيرد. (اسناد ملى ايران، شم ت 240018916).

(15). اسناد رياست‌جمهورى، 18/ 11/ 1300، شم ب 473.