به آنان مسئوليت داده شود. 12

[تصوير] اقبال السلطنه ماكوئى‌

[تصوير] حسين سميعى (اديب السلطنه)

* ممنوعيت معامله با تجارتخانه برادران تومانيانس‌

امروز سرتيپ دوم محمود آقا انصارى رئيس كميسيون رسيدگى به محاسبه تجارتخانه برادران تومانيانس با انتشار اعلانى‌ 13 در مطبوعات به مردم اطلاع داد: تجارتخانه برادران تومانيانس حق فروش املاك و اموال خود را ندارند و هرگونه معامله‌اى در اين زمينه، از درجه اعتبار ساقط است. 14

* اخراج ارامنه روسيه از قشون ايران‌

رضا خان پس از اطلاع از اينكه، ايالت آذربايجان نزديك به چهار صد نفر از ارامنه مهاجر روسيه‌ 15 را در قشون استخدام نموده است، دستور داد، آنان را به هرطريق از قشون اخراج نمايند. 16 اين ارامنه چندى قبل به دستور مخبر السلطنه والى آذربايجان در جبهه شرفخانه‌ 17 مشغول به خدمت شده بودند. 18

______________________________
(1). حسن پيرنيا، مشير الدوله، متولد 1251 ش، فرزند ميرزا نصر اللّه مشير الدوله، تحصيلات مقدماتى و معمول زمان را به اتفاق برادرش حسين پيرنيا تحت مراقبت و نظارت پدر انجام داد و علوم متداول را فراگرفت و سپس جهت ادامه تحصيل به روسيه رفت و در رشته‌هاى نظام و حقوق فارغ التحصيل شد. پس از آن به فرانسه رفت و مدتى به تحصيل پرداخت و سپس به خدمت در سفارت ايران در روسيه درآمد. در سال 1317 ق، پدرش وزير امور خارجه شد و او را به تهران احضار و با لقب مشير الملك به عنوان رئيس دفتر وزارت خارجه و منشى مخصوص خود تعيين نمود در سال 1320 ق، در مقام وزيرمختار ايران در روسيه به آن كشور رفت. حسن پيرنيا پس از مرگ پدرش، لقب مشير الدوله گرفت. وى در كابينه ناصر الملك وزير امور خارجه گرديد. در ترميم كابينه نظام السلطنه نيز وزير امور خارجه شد.

در خرداد 1287 در كابينه ميرزا احمد خان مشير السلطنه وزارت علوم و اوقاف به وى سپرده شد. در سال 1288 وزير عدليه شد. در كابينه دوم و سوم سپهدار تنكابنى وزير عدليه بود و در كابينه چهارم وزير تجارت گرديد، در كابينه صمصام السلطنه بختيارى نيز وزير عدليه شد. وقتى علاء السلطنه مازندرانى كابينه تشكيل داد مشير الدوله را به سمت وزير علوم و معارف برگزيد. در اسفند 1293 به مقام رئيس الوزرايى رسيد و درعين‌حال وزارت جنگ را عهده‌دار شد. در سال 1296 بار ديگر در كابينه علاء السلطنه وزير جنگ شد. از تير 1299 ش، به مدت 5 ماه نخست‌وزير بود. در آبان همان سال جاى خود را به سپهدار رشتى داد. در بهمن 1300 دوباره به مقام رئيس الوزرايى رسيد و خود وزير داخله نيز بود. در خرداد 1302 براى بار چهارم به نخست‌وزيرى رسيد. چند دوره نماينده مجلس بود و به دفعات در وزارتخانه‌هاى مختلف مقام وزارت داشت. مشهورترين اثر وى تاريخ ايران باستان است. سرانجام مشير الدوله در 29 آبان 1314 درگذشت و در امامزاده صالح تجريش به خاك سپرده شد. (زندگى‌نامه و شرح حال وزراى امور خارجه، ص 99- 101؛ حيات يحيى، ج 4، ص 383؛ شرح زندگانى من، ج 2، ص 69؛ خاطرات و خاطرات، ص 350- 351).

(2). حسين سميعى اديب السلطنه فرزند ميرزا حسن خان اديب السلطنه در سال 1253 ش، در رشت متولد شد. در كرمانشاه نزد ابو الفقراء اصفهانى و ميرزا سالك و در تهران در مدرسه دار الفنون تحصيلات را گذراند. مشاغل دولتى را از وزارت خارجه آغاز كرد و در سال 1314 ق، معاون دوم اداره عثمانى و در محرم 1326 ق، مدير اداره تحريرات دول غيرهمجوار بود و در سال 1329 ق و 1290 ش، مديريت كل وزارت داخله را بر عهده داشت.

اديب السلطنه سميعى در سال 1293 ش، به مجلس شوراى ملى راه يافت و در دوره سوم نماينده مردم رشت بود. هنگام ورود قواى متجاوز روسيه به ايران در محرم 1334 ق، و خروج آزاديخواهان و دموكرات‌ها از تهران او نيز كه از سران حزب دموكرات رشت بود، به همراه مهاجرين تهران را ترك گفت. هنگامى كه مهاجرين در كرمانشاه حكومت مستقل موقتى خود را به رياست نظام السلطنه مافى تشكيل دادند، وزير داخله اين حكومت در تبعيد بود. پس از تصرف غرب كشور توسط ارتش روسيه به استانبول و حلب رفت و تا سال 1338 ق، به كشور بازنگشت. سميعى در كابينه فتح اللّه اكبر سپهدار رشتى كه در پنجم آبان‌ماه 1299 ش، تشكيل شد معاون رئيس الوزراء بود و در همين سمت بود كه از طرف دولت و دربار مأمور شد تا جلوى حركت كودتاچيان سوم اسفند 1299 ش، را بگيرد ولى موفق نشد و توسط كودتاچيان مدتى بازداشت شد. پس از كودتاى اسفند 1299 ش، اديب السلطنه سميعى به مناصب بالاتر ترقى كرد. در كابينه اول قوام السلطنه كه در 14 خرداد 1300 ش، تشكيل شد وزير فوايد عامه و تجارت شد و همين سمت را در كابينه مشير الدوله كه در بهمن‌ماه 1300 تشكيل شد، حفظ كرد. در اسفندماه 1301 ش، در كابينه مستوفى الممالك به كفالت‌