شنبه 2 دى 1300/ 24 دسامبر 1921/ 24 ربيع الثانى 1340

* ملاقات ممتاز الدوله با رئيس‌جمهور آذربايجان‌

ممتاز الدوله رئيس هيئت اعزامى فوق العاده ايران به قفقاز در تفليس با «نريمان نريمان‌اف‌ 1» رئيس‌جمهورى آذربايجان كه براى شركت در كنفرانسى به تفليس سفر كرده بود، ملاقات كرد.

در حاشيه اين ديدار ممتاز الدوله در خصوص قالى‌ها و ساير مال التجاره‌هاى بازرگانان ايرانى كه در باكو توقيف شده و حكومت آذربايجان قصد داشت آنها را به فروش برساند مذاكره نمود.

نريمان‌اف قول داد كه پس از ورود به باكو در اين زمينه دستورات لازم داده شود. نريمان‌اف نيز در اين ملاقات به تجاوز شاهسون‌ها به حدود لنكران اعتراض نمود. 2

* اعطاى نشان شير و خورشيد به مؤيد الممالك‌

بنا به درخواست قوام السلطنه رئيس الوزراء و مشار السلطنه وزير امور خارجه، از سوى احمد شاه يك قطعه نشان شير و خورشيد از نوع درجه دوم به مؤيد الممالك، نايب الحكومه سابق همدان اعطا شد. 3

* عدم اعطاى اوراق قرضه به ايران‌

بانك «مورگان» آمريكا از صدور اسناد ده ميليون دلار قرضه به ايران خوددارى كرد. 4

* اعتصاب معلمين مدارس تهران‌

معلمين و مديران مدارس به دليل تعويق در پرداخت حقوقشان دست از كار كشيدند و كليه مدارس شهر تهران تعطيل گرديد. 5

* بازديد حكمران گيلان از اداره نظميه رشت‌

حكمران گيلان به همراه فرمانده كل اردوى گيلان و چند نفر از صاحب‌منصبان ارشد و دو نفر از آقايان علما و رؤساى دواير دولتى به اداره نظميه رفته و از بخش‌هاى مختلف آنجا بازديد نمودند.

نظم قسمت‌هاى مختلف نظميه كه مدتى مدير الملك رياست آن را عهده‌دار بود، توجه فرمانده كل اردوى گيلان و سايرين را جلب كرد. 6

______________________________
(1). در ساعت 2 بعد از نيمه‌شب 28 آوريل 1920 م، «كميته موقت انقلاب آذربايجان» به رياست نريمان نريمان‌اف تشكيل شد و نام «جمهورى آذربايجان» را كه مساواتيان بر اين سرزمين نهاده بودند، اخذ نمود و سرزمين مزبور را «جمهورى مستقل شوروى سوسياليستى آذربايجان خواند و در همان زمان شوراى كميسرهاى خلق جمهورى شوروى سوسياليستى آذربايجان تأسيس شد و نريمان نريمان‌اف رياست شوراى كميسرها و كميسارياى امور خارجه را نيز بر عهده گرفت. از اهداف جمهورى نوبنياد، تحكيم جمهورى، انهدام مساواتيان و تأمين امنيت در برابر هجوم بيگانگان و مخالفان بود، ولى اعضاى كميته موقت انقلاب دريافتند كه دولت جديد تنها با تكيه بر نيروى خويش نمى‌تواند از عهده تأمين خواست‌هايشان برآيد. از اين‌رو، كميته پس از تشكيل دولت بى‌درنگ با دولت روسيه شوروى اعلام همبستگى كرد و ضمن مخابره تلگرامى براى لنين مخالفت خود را با دشمنان روسيه شوروى ابراز نمود و براى مقابله با هجوم مشترك نيروهاى خارجى و گروه‌هاى دشمن داخلى درخواست كمك نظامى كرد. با رسيدن نيروهاى كمكى روسيه شوروى به باكو حكومت جديد تثبيت گرديد و لنين در 29 آوريل پيروزى دولت شوروى را در باكو اعلام نمود. (دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 1، ص 243).

(2). تلگراف ممتاز الدوله به وزارت خارجه، 2/ 10/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 5، ص 6.

(3). اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 57، پ 19، ص 55.

(4). اسناد وزارت خارجه، س 1300، پ 2.

(5). روزنامه ايران، 6/ 10/ 1300، ص 2؛ جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس ص 101.

(6). روزنامه ايران، 14/ 1/ 1300، ص 3.