حكومت شوروى ارمنستان، دست‌نشانده دولت مسكو مى‌باشند. بلشويك‌هاى ارمنستان مطيع سرنيزه‌ها و تبرهاى مسكو بوده، آن را پرستش مى‌نمايند.» 11

[تصوير] يكى از زنان آواره ارمنى در زمان جنگ‌

* اعتراض رسمى ايران به وجود دفاتر پستى انگليس در ايران‌

«ذكاء الدوله» وزيرمختار و ايلچى مخصوص دولت ايران در سوئيس و همچنين نماينده دوم ايران در جامعه ملل اعتراض رسمى دولت ايران به وجود دفاتر پستى انگليس در اهواز، عبادان (آبادان) و محمره (خرمشهر) را به اداره پستى بين المللى در برن‌ 12 و همچنين به رئيس دار الانشاء 13 جامعه ملل در ژنو اعلام كرد. «ذكاء الدوله» با بيان اينكه، وجود و عمليات پستى اين ادارات پستى مخالف حقوق بين المللى است، اقدامات دولت انگليس را ناقض تماميت و استقلال ارضى و ادارى ايران ذكر كرد. 14

______________________________
(1). متن اعلان مزبور به شرح ذيل است: «اطلاعا تذكر داده مى‌شود كه آتاشه ميليترهاى دول متحابه مقيم تهران هروقت مايل باشند مى‌توانند براى ملاحظه و معاينه قسمت‌هاى نظامى اعم از مواقع مانور و غيره بدون هيچگونه تعرض و ممانعتى حضور به هم رسانيده تماشا نمايند و مزاحمتى براى هيچيك از آنها متصور نيست.»

(2). روزنامه ايران، 17/ 9/ 1300، ص 1.

(3). روابط سياسى ايران و آمريكا، ص 279.

(4). اين پيشنهاد هنگامى مطرح شد كه نمايندگان شركت نفتى آمريكايى ديگرى به نام سينكلر به ايران آمدند و آب را بيشتر گل‌آلود كردند. اينان ظاهرا خبر نداشتند كه مجلس ايران امتياز نفت شمال را به استاندارد اويل داده است. (م).

(5). سينكلر اويل بعدها با شركت آركو(Arco) ادغام شد. (م)

(6).

Department of State, 198/ 3636, Oil/ 46, Engert to Sectetary of State, 9 December 1291

. (7).

Department of State, 198/ 3636, Oil/ 37, Sectetary of State to Engert, 02 December 1291

. (8). تلگراف بديع الممالك از دره‌جز به وزير خارجه، 18/ 9/ 1300، س 1300، ك 44، پ 27، ص 19 و 20.

(9). تلگراف كارگزار تبريز به وزارت خارجه، 18/ 9/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 42، ص 167.

(10). روزنامه ايران، 17/ 9/ 1300، ص 2.

(11). اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 63، پ 16، ص 4.

(12). مراسله سفارت ايران در برن به وزير امور خارجه، 25/ 9/ 1300، اسناد وزارت امور خارجه، س 1300، ك 33، پ 1، ص 63.

(13). دار الانشاء: دفتر و دبيرخانه.

(14). مراسله امير ذكاء الدوله به رئيس دار الانشاء جامعه ملل 17/ 9/ 1300، اسناد وزارت خارجه ايران، س 1300، ك 33، پ 1، ص 7.