جمعه 5 آبان 1300/ 28 اكتبر 1921/ 26 صفر 1340

* پيشنهاد كارخانه بوئر آلمان‌

كارخانه «بوئر» در هامبورگ با ارسال نامه‌اى به سفارت ايران در آلمان ضمن معرفى محصولات خود كه شامل دستگاه‌هاى نساجى ساده و سبك‌وزن بود، استفاده از آن دستگاه‌ها را براى دهاقين‌ 1 ايرانى پيشنهاد داد. 2

[تصوير] كبريت خان‌

* تسليم تعدادى از سران جنگل‌

برخى از سران جنگل، به همراه افراد خود به اعلاميه‌هاى رضا خان پاسخ مثبت داده و تسليم شدند و حتى مبالغى پول دريافت كردند. از آن جمله سيد محمد تولمى و سيد جلال‌ 3 (چمنى) بودند كه تسليم شدند. به دستور رضا خان سه هزار تومان به سيد جلال پرداخت شد. 4

* انتخاب وكيل سفارت شوروى در خصوص قضيه اسرائيلينكو

روتشتين در نامه‌اى به وزارت امور خارجه اعلام كرد براى قضيه اسرائيلينكو، ميرزا حسين خان منشور را كه داراى تحصيلات عالى حقوقى از روس بوده و با امور حقوقى ايران نيز آشنا مى‌باشد به نمايندگى خود انتخاب كرده است.

روتشتين از وزارت امور خارجه خواست به ميرزا حسين خان منشور اجازه قبول اين نمايندگى داده شود. 5

______________________________
(1). دهاقين: دهقانان.

(2). مراسله سفارت ايران در برلين به وزير خارجه، 5/ 8/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 17، پ 3، ص 11.

(3). سيد جلال چمنى يكى از مجاهدين جنگل بود ولى پس از چندى همكارى با نهضت جنگل، ناسازگارى آغاز كرد و از ميرزا كوچك خان جدا شد و به قواى دولتى پيوست. اما طولى نكشيد كه از دولت نيز روى‌گردان شد و راه عصيان و سركشى در پيش گرفت. رضا خان كه از هرحركتى در گيلان دچار ترس و وحشت مى‌شد براى پايان دادن به شورش سيد جلال و دستگيرى او گروه‌هايى از قزاقان را در چند نوبت به گيلان اعزام داشت اما هربار تعداد قابل‌توجهى از سربازان و افسران توسط سيد جلال و افراد او به خاك‌وخون كشيده شدند ولى بالاخره طولانى شدن مبارزات، سيد جلال را از ادامه مبارزه مأيوس ساخت و تصميم گرفت نماينده‌اى به باكو بفرستد و تقاضاى پناهندگى نمايد. جمال سياه نماينده اعزامى او به باكو نتيجه مطلوبى بدست نياورد. در باكو به جمال سياه گفته شد كه سيد به اتفاق يكى دو تن از همراهان خود مى‌تواند پناهنده شود. جمال سياه موفق به ابلاغ پيام نشد زيرا امير مقتدر، خان طالش، به عمد او را در طالش متوقف ساخت.

امير مقتدر يكى از خوانين ماسال به نام يعقوب بيك را نزد سيد جلال فرستاد و يعقوب بيك به سيد اطمينان داد كه اگر به طالش نزد امير مقتدر برود مورد حمايت او قرار خواهد گرفت. وى به طالش رفت. ابتدا مورد پذيرايى گرم خان طالش قرار گرفت ولى هنگامى كه به اتفاق تنى چند از همراهانش به حمام پونل (قصر ييلاقى امير مقتدر) رفته بود جوزى خان فولادوند داماد امير مقتدر به اشاره او حمام را توسط سواران محاصره نموده سيد جلال و همراهانش را دستگير كرد و آنها را به رشت فرستاد. يك تن از دستگيرشدگان به نام محمد آقا معروف به عمو جنگلى توسط امير مقتدر آزاد گرديد و بقيه تيرباران شدند. (كتاب گيلان، ج 2، ص 111).

(4). كتاب گيلان، ج 2، ص 234.

(5). مراسله روتشتين وزيرمختار روس شوروى به وزارت خارجه، 5/ 8/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 2، پ 29.