نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 39
عامل كودتاى 21 فوريه 1921 به نقل از وى
نوشت: حكومت جديدى تحت اختيارات احمد شاه تشكيل خواهد شد و خود او [رضا خان]
فرماندهى قواى نظامى را به عهده گرفته است. 8
* تهيه آمار كودكان تهران
چون صورت اسامى كودكان تهران براى آموزش اجبارى لازم بود، وزارت
معارف از وزارت داخله تقاضا نمود براساس دفاتر سجل احوال كليه مناطق تهران، صورت
مذكور تهيه و ارائه گردد 9
* مخابرات حضورى سيد ضيا با شاهزاده نادر ميرزا
«شاهزاده نادر ميرزا» 10
نماينده ايران در عشقآباد كه از تركستان به كشور بازگشته بود، امروز در
تلگرافخانه لطفآباد مدتى با رئيس الوزراء مشغول مخابرات حضورى بود و اقدامات خود
را به اطلاع وى رساند. 11
* آزاد شدن عماد السلطنه به دستور سيد ضياء
است وزرا به حكومتنظامى تهران دستور داد، عماد السلطنه را كه يكى از
دستگيرشدگان در جريان كودتا بود، آزاد نمايند. عماد السلطنه
12 وثيقهاى معتبر ارائه كرد تا هر مبلغى كه به دولت بدهى دارد، فورا
پرداخت نمايد. ازاينرو، دستور آزادى او صادر شد.
13
* صدور مجوز براى مجله عالم نسوان
سيد ضياء الدين طباطبايى رئيس الوزراء در نامهاى به حكومت نظامى
تهران اظهار داشت: مدرسه دخترانه آمريكايى تقاضاى چاپ و انتشار مجله عالم نسوان 14 را نموده و چون اين مجله داراى گرايش و
مطالب سياسى نخواهد بود، براى آن مجوز 15
نشر صادر شود. 16
* ورود يك كشتى حامل نفت به بندر آستارا
يك فروند كشتى حامل سى هزار پوط
17 نفت به بندر آستاراى ايران وارد شده و تخليه محمولات خود را براى
مبادله آغاز نمود. 18
(3). تلگراف كارگزارى مازندران به وزارت
خارجه، 18/ 12/ 1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 7، پ 4، ص 72.
(4). شيرتپه دهى از شهرستان سرخس مىباشد.
(5). پل خاتون نام محلى در نزديكى سرخس در
شمالغربى ايران است.
(6). روزنامه ايران، 19/ 12/ 1299، ص 2.
(7). همان، 19/ 12/ 1299، ص 2.
(8). روزنامه كرسپنداس دورين، 8 مارس 1921.
(9). روزنامه ايران، 19/ 12/ 1299، ص 2.
(10). نادر آراسته در سال 1303 ق، در تبريز
به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتى را در تبريز فراگرفت. سپس براى ادامه تحصيل عازم
سنپطرزبورگ شد.
وى در سال 1287 ش، به استخدام وزارت خارجه درآمد. ابتدا مدتى در دفتر
وزارت خارجه به كار پرداخت. سپس وابسته كنسولگرى ايران در باكو، سركنسول ايران در
تفليس و مترجم دوم اداره روس در دار الترجمه وزارت خارجه شد. مترجم اول اداره روس،
معان كنسولگرى ايران در حاجى طرخان و گنجه از ديگر مناصب او بود. سال 1299 ش،
نمايندگى سياسى ايران در تركستان به وى واگذار شد. پس از بازگشت از اين مأموريت
مدتى سرپرست اداره امور شوروى و تركيه در وزارت امور خارجه و در سال 1302 ش،
فرماندار بندر انزلى شد. پس از آن از سال 1302 تا 1306 ش، مستشار سفارت ايران در
انگلستان بود و سه سال بعد به رياست هيئتى كه وظيفه آن تعيين حدود مرز ايران و
تركيه بود منصوب شد. پس از آن معاون استاندارى آذربايجان، كفيل ايالت آذربايجان و
سپس حكمران خوزستان شد.
بعد از اتمام مأموريتش در خوزستان به دستور رضا شاه در دى 1312 ش،
وزيرمختار ايران در لهستان شد و بعد از دو سال به سفارت ايران در آمريكاى جنوبى
(آرژانتين) منتقل شد. پس از بازگشت از اين مأموريت در مهر 1316 ش، سفير ايران در
آلمان شد و همزمان سفارت ايران در هلند را نيز اداره مىكرد. وى پس از بازگشت به
ايران از وزارت خارجه به وزارت كشور منتقل شد و در كابينه قوام السلطنه، استاندار
گيلان شد. او براى نخستين بار در كابينه مرتضى قلى خان بيات سهام السلطان، وزير
پست و تلگراف و تلفن بود و پس از آن به ترتيب در كابينههاى حكيم الملك، صدر
الاشراف، سمت وزارت راه را عهدهدار بود و پس از آن مدتى استاندار اصفهان شد تا اينكه
در كابينه عبد الحسين هژير به مدت پنج ماه وزارت پست و تلگراف بر عهده او بود.
آخرين سمت مهم آراسته سفير ايران در شوروى طى سالهاى 1328 تا 1333 ش، بود. آراسته
در سال 1353 ش، درگذشت. (رجال وزارت خارجه، ص 217؛ سالنامه دنيا 1344، ص 98- 92؛
سالنامه دنيا، 1346، ص 256؛ سالنامه دنيا، 1342، ص 185؛ گشتى بر گذشته، ص 269).
(11). روزنامه ايران، 20/ 12/ 1299، ص 1.
(12). سيد مهدى خان فاطمى (عماد السلطنه)
فرزند محمد باقر خان نايينى مشير الملك در سال 1267 ش، در اصفهان متولد شد، او كه
داماد ظل السلطان بود تحصيلات خود را در مدرسه باقريه اصفهان كه از تأسيسات پدرش
بود به پايان رساند، در سن 19 سالگى به خدمت وزارت ماليه درآمد و چندى رياست ماليه
يزد و اصفهان و فارس را عهدهدار بود. عماد السلطنه فاطمى در دورههاى چهارم و
پنجم و ششم و هشتم از اصفهان و دوره چهاردهم از نايين نماينده مجلس شوراى ملى بود
كه در آبانماه 1305 ش، در كابينه مستوفى الممالك عهدهدار پست وزارت داخله شد. در
سال 1312 ش، مأمور حكومت گيلان شد پس از آن، مورد غضب رضا شاه قرار گرفت و چندى
زندانى و پس از چهارده ماه حبس آزاد شد، احتمالا در اوايل سال 1315 ش، زندانى و در
آخر بهار يا تابستان 1316 آزاد گرديده است. از آن پس، به صورت يكى از مهرههاى مهم
سياسى ايران درآمد. در دورههاى اول، دوم و سوم نماينده انتخابى مردم اصفهان در
مجلس سنا بود. مرگ عماد السلطنه فاطمى در دهم دىماه 1341 به هنگامى كه سناتور
مجلس سنا بود اتفاق افتاد. (زندگينامه رجال و مشاهير ايران، ج 5، ص 44؛
فراماسونرى، ج 1، ص 188 و 189؛ خاطرات سياسى، ص 122؛ روزنامه اطلاعات، 11/ 10/
1341، ص 13؛ مجله آينده، س 1370، شم 5- 8، ص 1370).
(14). مجله عالم نسوان در تهران به
صاحبامتيازى «نوابه صفوى» و تحت نظر جمعى فارغ التحصيلان مدرسه عالى دخترانه
آمريكايى ايران در سال 1299 ش، تأسيس شد و شماره اول آن در ذيحجه 1338، منتشر شد.
مجله عالم نسوان هردو ماه يك شماره در 38 صفحه به قطع كوچك خشتى چاپ مىشد. محل
اداره مجله مدتى در مدرسه عالى آمريكايى و زمانى در مدرسه دخترانه آمريكايى تهران
بود. در بيشتر شمارههاى سيزده ساله مجله عالم نسوان، اشعارى در خصوص زنان به چاپ
مىرسيد. سال اول مجله عالم نسوان با نشريه شماره ششم مورخ شوال 1339 ق، مطابق با
سرطان 1300 ش، پايان يافت و سال دوم مجله به همان سبك در شهريور 1300 منتشر شد.
بعد از كودتاى اسفند 1299 نيز، مدتى در توقيف بود (تاريخ جرائد و مجلات ايران، ج
4، ص 1- 5).
(15). حكومت نظامى تهران نيز در تاريخ 20/
12/ 1299، در خصوص دادن مجوز انتشار مجله مزبور از وزارت معارف خواست تا مانع
انتشار مجله نشود (اسناد ملى ايران، شم ت 293005763).