خود از سبزوار به نيشابور وارد شد. 7

* پيگيرى سفارت آلمان درباره يكى از اتباع آن كشور

سفارت آلمان در ايران از وزارت امور خارجه خواست: از طريق كارگزارى ايالت آذربايجان درباره محل اقامت فعلى «فرديناندو واكت» كه تا آخر سال 1920 م مستخدم بانك استقراضى ايران در تبريز بوده، تحقيق كند و نتيجه را به آن سفارت اطلاع دهد. 8 كارگزارى كل آذربايجان پس از تحقيق در اين زمينه، از «موسيوفوخت» رئيس سابق بانك استقراضى، اعلام كرد: «فرديناندو واكت» نام اصلى مشار اليه است. نامبرده آلمانى‌نژاد و اهل «مين» است و تقريبا بيست سال است كه در ايران و در تبريز اقامت دارد. 9

* تشكيل و ترميم كابينه جديد

مصدق السلطنه كه تا امروز از قبول پست وزارت‌هاى ماليه و امور خارجه امتناع مى‌ورزيد، امروز پس از مذاكرات طولانى و فراهم شدن زمينه‌هاى لازم از نظر وى‌ 10 موافقت خود را با عهده‌دار شدن مسئوليت وزارت ماليه اعلام كرد. 11

* اعطاى نشان به رؤساى نظميه قزوين و مشهد

به پيشنهاد اداره نظميه و تقاضاى وزارت داخله، وزارت امور خارجه با اعطاى نشان شير و خورشيد از نوع درجه سوم به ماژور فوكل كلو رئيس نظميه قزوين و ماژور برونيكوفسكى رئيس نظميه مشهد موافقت نمود و از احمد شاه خواست تا فرامين اعطاى نشان به آنها را امضا نمايد. 12

______________________________
(1). اسد اللّه ميرزا شمس ملك‌آرا (شهاب الدوله) فرزند عبد الحسين ميرزاى شمس الشعرا بود كه در حدود سال 1290 ه ق متولد شد. تحصيلات خود را در تهران و لندن انجام داده و در اداره تلگرافخانه به عنوان مترجم استخدام شد. در دوره اول مجلس شوراى ملى از طرف شاهزاده‌هاى تهران و در دوره دوم مجلس از طرف مردم تهران به نمايندگى انتخاب شد. در مرداد 1289 ش براى اولين‌بار به هيئت دولت راه يافت و در كابينه مستوفى الممالك وزير پست و تلگراف بود كه اين سمت را در كابينه دوم مستوفى الممالك كه در آبان 1289 تشكيل شد، نيز عهده‌دار بود. اسد اللّه ميرزا در اواخر سال 1329 ق به حكومت يزد منصوب شد. او در كابينه 26 مرداد 1292 مستوفى الممالك مقام‌هاى وزارت پست و تلگراف و وزارت فوايد عامه را بر عهده گرفت. در كابينه چهارم مستوفى نيز كه در 30 بهمن 1293 تشكيل شد، وزارت پست و تلگراف همچنان برعهده او بود و در كابينه پنجم مستوفى كه در 26 مرداد 1294 تشكيل شد، وزير فوايد عامه و تجارت بود. در كابينه عبد الحسين ميرزا فرمانفرما كه در سوم دى‌ماه 1294 تشكيل شد، وزير علوم و اوقاف بود و پس از آن در مهر 1300 ش با سمت وزير پست و تلگراف وارد كابينه قوام السلطنه شد. شمس ملك‌آرا مدتى هم حكمران كردستان بود و بعدها يك دوره هم (دوره دوم) سناتور انتصابى تهران بود. او پس از يك دوره بيمارى ممتد در تهران وفات يافت. (رجال عصر مشروطيت، ص 67؛ زندگينامه رجال و مشاهير ايران، ج 4، ص 128- 127).

(2). روزنامه اتحاد، 17/ 7/ 1300، ص 2؛ روزنامه ايران، 17/ 7/ 1300؛ روزنامه رسمى شاهنشاهى ايران، متن مذاكرات مجلس شوراى ملى (مجلس چهارم)، ص 132.

(3). مراسله وزارت خارجه به وزارت داخله، 16/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 51، پ 2، ص 169.

(4). روزنامه اتحاد، 17/ 7/ 1300، ص 2.

(5). ميرزا حسين خان صبا (كمال السلطان) از يك خانواده بازرگان بود كه پدرانش اهل تجارت بودند ولى او از جوانى به كار روزنامه‌نويسى مشغول شد. در سال 1333 ق روزنامه ستاره ايران را منتشر كرد. روزنامه ستاره ايران يك بار نيز در سال 1302 ش به علتى نامعلوم تعطيل شد. ميرزا حسين خان صبا در بيست و هشتم شهريور 1303 به علت سكته قلبى در تهران درگذشت. با مرگ حسين صبا، روزنامه ستاره ايران از بين نرفت و شوراى عالى فرهنگ در تاريخ 15 آذر 1303 امتياز آن را به نام اعتصام‌زاده تصويب كرد و روزنامه ستاره ايران از تاريخ 21 دى 1303 تحت مديريت جديد منتشر شد. (زندگينامه رجال و مشاهير ايران، ج 4، ص 185- 188؛ تاريخ جرايد و مجلات ايران، ج 3، ص 17- 20).

(6). اسناد مجلس، د 4، ك 26، ج 13، پ 3.

(7). گزارش‌هاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص 161.

(8). مراسله سفارت آلمان به وزارت امور خارجه، 16/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 4، پ 12، ص 1.

(9). كارگزارى كل آذربايجان به وزير خارجه 10/ 8/ 1300، اسناد وزارت خارجه ايران، س 1300؛ ك 4، پ 12، ص 30.

(10). منظور از فراهم شدن زمينه‌هاى لازم از نظر مصدق السلطنه، پيشنهادات و شرايطى بود كه از جانب وى، ارائه شده بود و مفاد آن اصلاحات اساسى در وزارت ماليه بود. (جهت اطلاعات بيشتر ر. ك: خاطرات و تألمات مصدق، ص 139- 141).

(11). روزنامه اتحاد، 17/ 7/ 1300، ص 2.

(12). گزارش اداره تشريفات وزارت خارجه، 16/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 59، پ 5، ص 2.