نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 348
[تصوير]
تعدادى از نظاميان بلشويك
______________________________
(1). جعفرآباد در سر راه شوسه قوچان به
شيروان و در جنوبشرقى قوچان واقع شده است.
(2). گزارشهاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص
156.
(3). كلنل محمد تقى خان پسيان، ص 334 و 335.
(4). «سر آرنولد ويلسون»(Sir Arnold Wilson) نظامى انگليسى و مأمور اداره سياسى هندوستان، در 18 ژوئيه 1884 م
متولد شد و در سال 1903 وارد خدمت ارتش گرديد. او در نوامبر 1907 م در سن 23 سالگى
و با درجه ستوانى از هندوستان به ايران اعزام شد. وى فرمانده بيست سرباز از هنگ
هيجدهم نيزهدار بنگال بود كه با عنوان حفاظت از كنسولگرى اهواز ولى در حقيقت براى
پاسدارى از ميدانهاى نفتى به خوزستان اعزام شدند و از سال 1909 تا 1911 كنسول
انگليس در خرمشهر و اهواز بود. از سال 1911 تا 1912 را براى انجام مأموريت تهيه
نقشه آينده راهآهن لرستان و فارس گذرانيد و از سال 1912 تا 1913 معاون دوم
كنسولگرى بوشهر بود. وى در سال 1914 با درجه سروانى مأمور جبهه جنگ گرديد. در خلال
سالهاى 1921 تا 1924 نيز رياست كل امور ادارى شركت نفت ايران و انگليس را بر عهده
داشت. در سال 1924 به شركت نفت ايران و انگليس در لندن منتقل شد. چند سال بعد، از
شركت نفت استعفا داد و نماينده مجلس شد. وى مناصب ديگرى نيز بدست آورد. همچنين
نشانهاى افتخار زيادى از دولت انگليس به وى داده شد. ويلسون كتابهاى زيادى نيز
نوشت كه از جمله آنها «خليج فارس»، «جنوبغربى ايران» و «كانال سوئز» بوده است. وى
در 31 مه 1940 درگذشت (بختيارى در آينه تاريخ، ص 109، 164؛ تاريخ سياسى اجتماعى
بختيارى، ص 221؛ تاريخ روابط سياسى ايران و انگليس در قرن نوزدهم ميلادى، ص 385 و
308؛ تاريخ بختيارى، ص 119؛ انگليسىها در ميان ايرانيان، ص 243؛ تاريخ مسجد
سليمان از روزگاران باستان تا امروز، ص 89؛ از بيستون تا زردكوه بختيارى، ص 81).
(5). هربرت جرج چيك در 19 نوامبر 1882 در
انگلستان به دنيا آمد. سمتها و مقامات وى در ايران عبارت بودند از: دستيار سفارت
انگلستان در تهران در سال 1905؛ كفيل نايب كنسولگرى بوشهر از 18 دسامبر 1906؛ نايب
كنسول انگليس در بوشهر از ژانويه 1909؛ مشاور بازرگانى؛ سركنسول و نماينده سياسى
مقيم در خليجفارس از 14 اكتبر 1910؛ كفيل بانك شاهنشاهى عثمانى در بصره تا مارس
1915؛ خدمت در بوشهر تا 1918؛ خدمت در سازمان تجارت ماوراى بحار 1918؛ مسئول
كنسولگرى شيراز از 23 مارس 1921؛ كنسول انگليس در شيراز در سال 1921؛ سركنسول
انگليس در يونان 1929. از اقدامات مهم وى حضور و فعاليت او در جنگ 1333 ق، بين
مبارزان جنوب و دولت انگليس است. او كه در بوشهر به مستر چيك شهرت داشت در جنگ
1333 ق نايب كنسول انگليس در بوشهر بود و با حيلهها و ترفندهاى سياسى براى دولت
متبوع خويش خدمات فراوانى انجام داد و صدمات بسيارى به منافع ايران در جنوب وارد
ساخت. (بوشهر در مطبوعات عصر قاجار، ص 243- 244).
(6). كارگزارى كل بوشهر در گزارش خود به
وزارت خارجه متذكر شد با توجه به اقدامات چيك در زمان جنگ جهانى كه ويس كنسول
انگليس در بوشهر بوده، بايد توجه كامل به عمليات او مبذول شود. (اسناد وزارت
خارجه، س 1300، ك 51، پ 2، ص 46).
(7). تلگراف كارگزارى كل بوشهر به وزارت
خارجه، 20/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 51، پ 2، ص 46.
(8). نمين يكى از شهرهاى استان اردبيل است
كه در منطقه كوهستانى واقع شده كه از شمال به آذربايجان و از شرق به گردنه حيران و
مرز آذربايجان و از جنوب به رودخانه قرهسو و از مغرب به بخش رضى محدود است.
(9). تلگراف صادق الدوله از آستارا به وزارت
خارجه، 8/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 11، ص 1.
(10). باغچهسرا در سر راه شوسه اردبيل به
آستارا و در سه هزار گزى غرب آستارا واقع شده است.
(11). مراسله از آستارا به وزارت داخله، 8/
7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 4، ص 9.
(12). مراسله از آستارا به تهران، 9/ 7/
1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 4، ص 14.
(13). روزنامه ايران، 9/ 7/ 1300، ص 2.
(14). مراسله كارگزارى بوشهر به وزارت خارجه،
8/ 7/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 51، پ 17، ص 3.
(15). روزنامه ايران، 9/ 7/ 1300، ص 2.
نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 348