نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 258
[تصوير] نظميه
تهران
* رسيدن نيروهاى ساعد الدوله و احسان اللّه خان به گرمرود الموت
نيروهاى ساعد الدوله و احسان اللّه خان به «گرمرود الموت» در ده
فرسخى قزوين رسيدند. آنان دو نفر از اهالى آنجا را به اتهام همكارى با نيروهاى
دولتى به قتل رساندند. نيروهاى قزاق به دليل نامساعد بودن راهها عقبنشينى كردند. 8
* سرايت بيمارى كلرا به عربلر
در حالى بيمارى كلرا 9 از
روسيه به منطقه عربلر در ماكو سرايت كرده بود كه در آن منطقه دارو و پزشكى وجود
نداشت. تنها در ماكو يك نفر پزشك ارمنى آن هم بدون دارو بهسر مىبرد. پزشكان روسى
نيز، در «شاه تختى» در خاك خودشان فعاليت مىكردند. مصباح الملك در تلگرافى به
وزارت امور خارجه، ضمن اعلام اين خبر، خواست تا هرچه سريعتر اقدامى در اينباره
صورت گيرد. 10
* اعتراض افراد گارد ماليه نسبت به حقوق معوقه
افراد گارد ماليه كه اخيرا منحل شده بود، ديروز و امروز در وزارت
ماليه تجمع نموده و راجع به وصول حقوق معوقه خود اظهار تظلم نمودند. از طرف وزارت
ماليه به آنان اطمينان داده شد كه مشكلشان به زودى رفع خواهد شد. 11
* استعفاى قوام الدوله از نمايندگى مجلس
قوام الدوله نماينده مردم آباده در دوره چهارم مجلس شوراى ملى با
ارسال تلگرافى به مؤتمن الملك رئيس مجلس، استعفاى خود را از وكالت مردم آباده
اعلام نمود. قوام الدوله علت استعفاى خود را گرفتارىهاى شخصى ذكر كرده بود. 12
______________________________
(1). اين سيزده جلد كتاب از كتابخانه سلطنتى
ايران مفقود شده بود. (اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 36، پ 2، ص 12).
(2). اين كتابها را لسان الدوله در زمان
مظفر الدين شاه و محمد على ميرزا از كتابخانه سلطنتى سرقت كرده بوده كه سوابق آن
در وزارت ماليه و عدليه و دربار موجود بود. در سال 1333 ق، وزارت عدليه به وزارت
خارجه اطلاع داد كه لسان الدوله تعدادى از اين كتب را به اسكندر كوريانس تبعه
عثمانى و آرشاك خان برادر وى كه تبعه ايران بود، سپرده است. نظر به تابعيت عثمانى
اسكندر كوريانس وزارت خارجه براى استرداد كتب مزبور از وى با كنسولگرى عثمانى مذاكره
و مكاتبه نمود و پس از پيگيرى فراوان كتابهائى كه اسكندر كوريانس برده بود، مسترد
شد اما راجع به آن قسمت از كتبى كه لسان الدوله در نزد آرشاك خان گذارده بود، چون
آرشاك خان تبعه ايران بود، وزارت خارجه مداخلهاى نكرد و آرشاك خان در سال 1337 ق،
كتابها را به تفليس و سپس به اروپا منتقل كرد. كتبى كه در آمريكا به فروش رسيد
همان كتابهائى بود كه لسان الدوله از كتابخانه سلطنتى سرقت كرده بود (اسناد وزارت
خارجه، س 1300، ك 36، پ 2، ص 11 و 12).
(3). مراسله سفارت ايران در برن به وزارت
امور خارجه، 6/ 5/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 36، پ 2، ص 3.
(4). بندر و بزرگترين شهر پاكستان مىباشد.
(5). گزارش كارگزارى بندرعباس به كارگزارى
كل بنادر خليجفارس و عربستان، 18/ 5/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 51، پ
7، ص 31.
(6). روزنامه ايران، 4/ 5/ 1300، ص 2.
(7). مراسله وزارت جنگ به وزير خارجه، 3/ 5/
1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 26، پ 1، ص 11.
(8). تلگراف مؤيد حضور از قزوين به وزارت
خارجه، 4/ 5/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 46، پ 3، ص 22.
(9). كلرا: وبا. بيمارى عمومى و مسرى است كه
حيوانات و آدميان بدان گرفتار مىشوند.
(10). تلگراف مصباح الملك از ماكو به وزارت
خارجه، 3/ 5/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 30، پ 46، ص 3.
(11). روزنامه ايران، 5/ 5/ 1300، ص 1.
(12). اسناد مجلس، د 4، ك 7، ج 2/ 3، پ 18.
نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 258