[تصوير] خريد و فروش در صحن مسجد شاه تهران‌

مشهد در حمايت از زرگر مصدوم، در مقابل خانه نجد السلطنه دست به تظاهرات زدند. مقبل السلطنه، حاضر شد براى جلب رضايت زرگر پانصد تومان به وى بپردازد. 10

* دعوت از تجار تهرانى براى شركت در كميسيون تعيين نرخ ارزاق عمومى‌

حكمران نظامى تهران با دعوت از تعدادى از تجار سرشناس‌ 11 شهر تهران از آنان خواست در صورت تمايل در كميسيونى كه دو بار در هرهفته براى تعيين نرخ ارزاق عمومى و رفاه حال مردم در دار الخلافه تشكيل مى‌شود، شركت نمايند و چنانچه آقايان تجار تمايلى به شركت و حضور در كميسيون مزبور ندارند، عدم تمايل خود را هرچه سريع‌تر به حكومت اطلاع دهند تا حكومت براى تأمين رفاه حال عموم اهالى در صدد كار ديگرى برآيد. 12

______________________________
(1). تلگراف نجد السلطنه به رئيس الوزراء، 26/ 4/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 2، پ 35، ص 3.

(2). تلگراف خليل مشاور السلطان از تبريز به وزارت خارجه، 29/ 4/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 10، ص 298.

(3). جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس، ص 19.

(4). اعلان اداره عدليه بنادر جنوب، 25/ 4/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 33، پ 14، ص 69.

(5). تلگراف نماينده وزارت فلاحت و تجارت در آستارا به وزير فلاحت و تجارت، 26/ 4/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 33، پ 14، ص 44.

(6). نام امير حشمت، ابو الحسن خان و شهرتش نيسارى و لقب ديگرش سعيد الممالك بود، نام پدرش محمد على بيگ، اصلا قراجه‌داغى بود ولى در تبريز متولد گرديد. قبل از انقلاب مشروطيت در خدمت نظام به سر مى‌برد ولى بعد از اعلان مشروطيت يكى از طرفداران جدى آن گرديد. امير حشمت در دوران مشروطيت به قفقاز نيز سفر نمود و در آنجا با سران كميته آزادى كه حيدر عمو اوغلى هم در آن كميته داخل بود، ملاقات و دست همكارى به وى داد. امير حشمت تا فروردين‌ماه 1332 كه ايام كهولتش بود در تهران خانه‌نشين بود و در همان سال دارفانى را وداع گفت و جنازه‌اش از طرف گروهى از آذربايجانى‌هاى مقيم تهران و دوستان او تشييع و در آرامگاه ظهير الدوله به خاك سپرده شد. (مطالعات تاريخى، س 1385، شم 12، ص 265).

(7). اين اشخاص در اواخر روزهاى خدمت خان ملك ساسانى از او تذكره ديپلماتيك گرفته بودند (اسناد وزارت خارجه س 1300، ك 16، پ 17، ص 40).

(8). مراسله سفارت ايران در اسلامبول به وزارت خارجه، 26/ 4/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 16، پ 17، ص 40.

(9). گزارش‌هاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص 94.

(10). همان، ص 94.

(11). برخى از اين تجار كه نامه حكمران نظامى براى آنان ارسال شد عبارت بودند از: محمد آقا شال‌فروش، حاج ملا عباسقلى آقا، حاج مهدى بنكدار، فقيه التجار، حاج ميرزا على قيصريه، مير علينقى هاشمى، ميرزا على اصغر كتابفروش، حاج محمد مهدى شفيعى. (اسناد ملى ايران، شم ت 293000541).

(12). نامه حكومت‌نظامى تهران به تعدادى از تجار سرشناس تهران، 26/ 4/ 1300، اسناد ملى ايران، شم ت 293000541.