چهارشنبه 21 ارديبهشت 1300/ 11 مى 1921/ 3 رمضان 1339

* بمباران مناطق سرحدى مغان از سوى روس‌ها

«بابا بيگ» نماينده كارگزارى اردبيل كه به سرحدات مغان اعزام شده بود، امروز از آن مناطق بازگشت. از قرار گزارش وى و شكايات پى‌درپى كه از اهالى روستاهاى مرزى مى‌رسيد، روس‌ها در نهايت شدت مشغول بمباران و گلوله‌باران آن مناطق بودند و اهالى روستاهاى مرزى به ناچار محل زندگى خود را ترك كرده و به محل‌هاى دور و امن پناه مى‌بردند. 1

* استخدام صاحب‌منصبان سوئدى در نظميه ايران‌

از آنجا كه، دولت جديد در ايران مصمم بود تشكيلات نظميه ولايات را توسعه دهد، رئيس الوزراء در تلگرافى به حسين علاء كه مأمور استخدام صاحب‌منصبان خارجى شده بود، در لندن دستور داد به محض ورود به سوئد نسبت به استخدام پنج نفر صاحب‌منصب‌ 2 عالى‌رتبه جهت خدمت در نظميه ايران اقدام نمايد. 3

* شكايت كمپانى شرق عليه فتح السلطنه‌

«فتح السلطنه» معاون سابق وزارت جنگ، با كمپانى قالى شرق‌ 4 جهت بافتن قالى قراردادى را امضا نموده بود ولى در زمان حضور قشون روسيه در كشور، روستاى «داغداغ‌آباد» 5 كه متعلق به وى بود غارت شده و همه قالى‌هاى بافته شده و بافته نشده به سرقت رفته بود. وى حاضر به تسويه قرارداد خود با كمپانى شرق بود ولى كنسول انگليس در همدان با توجه به اظهارات مدير كمپانى، به فتح السلطنه گفته بود كه بايد مبلغ پانصد تومان به كمپانى پرداخت كند، تا كمپانى صورت‌حساب بدهد. و او پاسخ داده بود تا صورت‌حساب نگيرد و نداند چه ميزان بدهى دارد وجهى پرداخت نخواهد كرد. مدير كمپانى شرق نيز كه مى‌دانست اگر به كارگزارى جهت ادامه دعوى مراجعه نمايد، از وى مدارك و صورت‌حساب خواسته خواهد شد، مستقيما به حكومت‌نظامى شكايت نموده و از طرف حكومت‌نظامى هم مأمورى نزد فتح السلطنه فرستاده بودند. وزارت خارجه، تقاضا نمود، دستورى صادر شود كه حكومت‌نظامى رسيدگى به اين قبيل مسائل را به كارگزارى واگذار نمايد. 6

* نامه اهالى كرمان به سيد ضياء

جمعى از اهالى كرمان با ارسال تلگرافى به رياست وزرا در خصوص قتل نرسس ارمنى در كرمان با اشاره به اين‌كه پنج نفر مسلمان به اتهام قتل يك ارمنى توقيف شده و شايع است كه قرار است اعدام شوند، اظهار داشتند به اتهام اين پنج نفر در محضر شرع و محاكمات قانونى رسيدگى نشده است. اهالى كرمان درخواست كردند محاكمه اين پنج نفر در محضر مجتهدين و عدليه صورت گيرد و پس از محاكمه هرحكمى صادر شد اجرا شود. 7

______________________________
(1). تلگراف كارگزارى اردبيل به وزير خارجه، 21/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 38، پ 2، ص 3.

(2). مقرر بود اين صاحب‌منصبان، يك نفر براى سمت رئيس تشكيلات نظميه، دو نفر به سمت صاحب‌منصب «پليس اونيفرمه» و دو نفر به سمت پليس تأمينات استخدام شوند. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 41، پ 22، ص 60).

(3). تلگراف رياست وزرا به علايى در لندن، 21/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 41، پ 22، ص 60.

(4). شركت توليد قالى‌هاى شرقى كه بزرگترين شركت معامله‌گر قالى بود در سال 1906 م، در لندن در نتيجه ادغام شش شركت كه عمدتا قالى تركى معامله مى‌كردند به وجود آمد. اى. سى. ادواردز(Edwards) نخستين نماينده آن شركت در ايران، همدان را به عنوان مركز كار خود برگزيد. وى مؤلف كتاب‌هاى «قالى ايران» و «كاروان ايرانى» بود. (انگليسى‌ها در ميان ايرانيان، ص 120).

(5). منطقه‌اى در نزديك همدان مى‌باشد. (م).

(6). تلگراف كارگزار همدان به وزير خارجه، 21/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 45، پ 2، ص 53.

(7). تلگراف اهالى كرمان به رياست وزرا، 21/ 2/ 1300، اسناد ملى ايران، شم ت 293005975.