چندعامل كشف مى‌شوند و مورد ارزيابى و تحليل قرار مى‌گيرند[1] و بالآخره اينكه در زمينه شناخت دستاوردهاى انقلاب و نظام جمهورى اسلامى افزون بر نظريات فوق، ملاك‌هاى ذيل به كار گرفته مى‌شود:

1. مقايسه نتايج و آثار موجود با اهداف انقلاب اسلامى؛

2. مقايسه نتايج و آثار با امكانات دولت و كشور؛

3. سنجش نتايج و آثار انقلاب‌اسلامى‌با اهداف و امكانات به‌طور همزمان؛

4. مقايسه وضع موجود نظام جمهورى اسلامى با كشورهاى پيشرفته؛

5. مقايسه وضع موجود نظام جمهورى اسلامى با كشورهاى همطراز؛

6. مقايسه وضع موجود نظام جمهورى اسلامى با قبل از انقلاب.[2]

مرورى بر مهمترين دستاوردها

بررسى جامع دستاوردهاى انقلاب و نظام جمهورى اسلامى نيازمند پژوهشى مفصّل است كه در گنجايش اين بحث نيست. اين گفتار به طور فشرده به گوشه‌اى از مهم‌ترين دست آوردهاى انقلاب اسلامى و كاركردهاى نظام اسلامى مى‌پردازد.

[1]. محسن رضوانى، كارآمدى حكومت اسلامى در انديشه سياسى امام خمينى( ره)، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامى، سال اول، شماره، تابستان 1384، ص 188.

[2]. برخى منابع مفيد در اين زمينه عبارتند: آثار و نتايج انقلاب اسلامى ايران، دكتر محمد باقر حشمت‌زاده، نشر: مؤسسه فرهنگى دانش‌و انديشه‌معاصر؛ آسيب شناسى انقلاب اسلامى، محمد رحيم عيوضى، تهران: پژوهشگاه‌فرهنگ‌و انديشه‌اسلامى، 1385؛ رويش، در آمدى بر كارنامه انقلاب اسلامى، على اكبر كلانترى، نشر معارف؛ اقتصاد و انقلاب اسلامى ايران، مهدى رهبرى، تهران: مركز اسناد، 1379؛ كارآمدى انقلاب اسلامى( مرورى بر دستاوردهاى اقتصادى انقلاب اسلامى)، عليرضا محمدى، مجله معرفت، ش 89؛ درآمدى بر كارنامه نظام جمهورى اسلامى، دكتر محمدرضا مرندى. ماهنامه ناظرامين شماره نشريه 13، 14.