دسته دوم، كتاب‌هايى هستند كه از ميان خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان امام عليه السلام گزينش شده‌اند كه از آن جمله‌اند: غررالحكم‌ آمدى و نهج‌البلاغه‌ سيّدرضى.[1]

نهج‌البلاغه‌، خورشيد پرفروغى است كه از حدود قرن چهارم هجرى درخشيدن گرفت.

گفته‌ها و نوشته‌هاى حكيمانه و برتر اميرمؤمنان عليه السلام در ميان صدها كتاب قرار داشته است كه علّامه، سيّدرضى قدس سره گزيده‌اى از آن را به جهان حقيقت طلب، ارائه داده است.

قطعه‌اى ادبى بليغ و بديع اميربيان، على عليه السلام را نهج‌البلاغه‌ ناميده‌اند كه داراى 241 خطبه، 79 نامه و 480 كلمه قصار (سخنان كوتاه حكيمانه) است. بزرگ‌ترين خطبه آن «قاصعه» (خطبه 192) و كوچك‌ترين خطبه آن (خطبه 59) است. از ميان 480 سخن كوتاه حكيمانه، 260 كلام آن را مرحوم سيّد رضى «غريب الكلام» ناميده است.[2]

نهج‌البلاغه‌، از چند بخش زندگى امام، سخن مى‌گويد: از دوران رسول خدا صلى الله عليه و آله، از دوران انزوا و از حوادث ناگوار پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله، از دوران زمامدارى، از روزهاى پيش از شهادت و روزهايى كه امام عليه السلام در آستانه شهادت بوده‌اند.

ابن ابى‌الحديد شارح‌ نهج‌البلاغه‌ مى‌گويد:

اكر تمام سخن سنجان عرب گرد آيند و كلمات امام به ويژه خطبه 221 براى آنان خوانده شود، سزاوار است كه به سجده در آيند، چنانكه در برابر آيات قرآن به سجده مى‌افتند.[3]

امام امّت در وصيّت‌نامه سياسى- الهى خود مى‌نويسد:

ما مفتخريم كه كتاب‌ نهج‌البلاغه‌ كه بعد از قرآن بزرگ‌ترين دستور زندگى مادّى و معنوى و بالاترين كتاب رهايى‌بخش بشر است و دستورات معنوى و حكومتى آن بالاترين راه نجات است، از امام معصوم ما است.[4]

ه. مصحف فاطمه عليها السلام‌

مصحف فاطمه عليها السلام مثل ساير كتاب‌هاى حديثى است و در آن برخى از وقايع مهمّ زندگانى‌

[1]. سيّد رضى در سال 359 ه. ق. متولّد شد و در سال 406 در 47 سالگى در بغداد در زمان آل بويه در گذشت و در جوار سيّد ابراهيم مجاب در كربلا دفن گرديد. مادر سيّد رضى، فاطمه بنت ابومحمد از نوادگان مرحوم ناصركبير است.

ناصر كبير كسى است كه در سال 304 در زمان« المقتدر باللّه» در مازندران قيام كرد و در آن سامان حكومت شيعى تأسيس نمود. پدر سيّد رضى، طاهر ذوالمناقب است.

[2]. حرّ عاملى، وسائل الشيعه، ابواب ديات الاعضاء، ج 18، باب 44 و ج 19، باب 48.

[3]. نهج‌البلاغه، ج 1، ص 32.

[4]. وصيّت‌نامه، ص 3، سطر 14- 12.