1. از حيث كسب ثروت و مبدأ در آمد.

2. از حيث مصرف ثروت.

در دو مورد فوق اگر مطابق موازين عمل كرد، اموال او مشروع است، ولى با اين وجود بايد يك پنجم آنچه را كه از راه مشروع به دست آورده، طبق دستور، در راه خدا صرف كند.

و. آزادى در يارگزينى‌

هركس در انتخاب همراه، همسر، دوست و ... زندگى خود آزاد است، ولى براى زندگى صالح، رعايت مجموعه‌اى از اصول انتخاب، به وى توصيه مى‌شود.

فخر رازى در تفسير كبير ذيل آيه: «و من يتولّهم منكم فانّه منهم‌»،[1] اين كلام را بيانگر تأكيد بر لزوم دورى جستن از مخالفان دين مى‌داند.[2]

ز. آزادى اخلاقى‌

هر كس مى‌تواند، هر گونه خلق و خوى را طبق آزادى برگزيند، امّا منطق سعادت‌خواهى او را در اين باره به رعايت اصولى فرا مى‌خواند.

4. آزادى در رهنمودهاى امام قدس سره‌

آزادى در رهنمودهاى امام امّت قدس سره جلوه‌هاى گوناگون دارد كه به مهم‌ترين آنها اشاره مى‌كنيم:

الف. آزادى‌خواهان كفركيش‌

اينها آزادى منهاى اسلام را مى‌خواهند. اين غير از طريقه شماست. شما اسلام را مى‌خواهيد، ما اسلام را مى‌خواهيم كه اسلام، آزادى به ما بدهد نه آزادى منهاى اسلام.[3]

ب. محدوده آزادى‌

آزادى يك مسئله‌اى نيست كه تعريف داشته باشد. مردم عقيده‌شان آزاد است. كسى الزامشان نمى‌كند كه شما بايد حتماً اين عقيده را داشته باشيد. كسى الزام به شما نمى‌كند كه حتماً بايد اين راه را برويد. كسى الزام به شما نمى‌كند كه بايد اين را انتخاب كنى. كسى الزامتان نمى‌كند كه در كجا مسكن داشته باش يا در آن‌جا چه شغلى را انتخاب كنى، آزادى يك چيز واضحى است.[4]

[1]. مائده/ 51.

[2]. فخر رازى، التفسير الكبير، ج 12، ص 18.

[3]. صحيفه نور، ج 1، ص 270.

[4]. همان. ج 9، ص 88.