مسأله 17- اگر طواف نساء را بدون تعمد ترك كرد و وقتى فهميد كه نمى‌تواند انجامش دهد، چنانچه طواف وداع كرده ظاهراً كافى است، چنانكه در موثقه همچون صحيحه اسحاق‌بن عمار از حضرت صادق (ع) است كه: اگر خدا با طواف وداع بر مردم منت نهاده بود، مردم به خانواده‌اش برمى‌گشت در حالى كه بر وى حرام بود.

و ظاهراً مقصود اصلى از اين مردم برداران سنى هستند كه طواف نساء را واجب نمى‌دانند، بنابراين نسبت به شيعه معذور كه از جهت جهل يا نسيان طواف نساء را فراموش كرده اگر طواف وداع كرده به طريق اولى كافى است.

مسأله 18- اگر مطاف و پشت مقام ابراهيم براى طواف واجب و نمازش تنگ شود جايز نيست براى كسانى كه طواف مستحب و نمازش را مى‌خواهند به جا آورند و در اين دو مكان شركت كنند چنان‌كه در خبر است از حضرت صادق (ع): «اوّلين عدلى را كه حضرت قائم (ع) ابراز مى‌دارند اين است كه مناديش اعلام مى‌كند: اصحاب نافله حجرالاسود و طواف خانه را در اختيار صاحبان فريضه گذارند»: حوزه علميه قم محمد صادقى 23786.

\i از مرحوم مهدى الهى قمشه‌اى‌\E