موانعى ديگر دارند، واجب است حتى‌الامكان از بيت‌المال به راهشان اندازند.[1] و اين خود مستلزم روابط و همبستگى‌ها و پيوستگى‌هاى هميشگى ميان مسلمين جهان است، كه هر ساله تعداد حج روندگان بر همگان معلوم باشد يا بهتر بگويم كه: لازمه‌اش يگانگى دولت با سعادت اسلامى است، زيرا دولت‌هاى مختلف كه مصالح و سياست‌ها و قانون‌هاى گوناگون دارند، بسى دشوار يا ناشد نيست كه يك فكر و يك هدف اينگونه مراقب تعداد ضرورى و آماده حجاج باشند.

در ميان ده‌ها حديث كه متعهد بيان اينگونه وجوب كفائى اجتماعى حج است‌[2] جمله‌اى از آخرين وصيت اميرمؤمنان على (ع) كه مختصرتر و هم مفيدتر است به ميان مى‌آوريم كه فرمود: «الله الله فى حج بيت ربكم لا تخلوه فانكم إن تركتموه لم تُنظروا»: خدا را خدا را در زيارت خانه پروردگارتان كه اگر تركش كنيد، خاليش گذاريد، شما را مهلت نخواهند داد.

و اين دشمنان هماهنگ اسلام و مسلمين‌اند كه اگر نابسامانى و گسيختگيشان را احساس كنند هرگز مهلتشان ندهند، كه حج البته با شرائطش ضامن نگهبانى مسلمين و نمودار قدرت جهانى مسلمين است كه غالباً مهملش گذارده و

[1] - وسائل الشيعه، ج 1 ص 15، از حضرت صادق( ع) اگر مردمان حج را ترك كنند واجب است والى: زمامدار اسلامى، آنها را وادار كند كه حج روند ... و اگر بى‌بضاعت باشند از بيت‌المال بپردازد

[2] - وسائل الشيعه، ج 8، ص 14، ح 5 از حضرت صادق( ع):« تا كعبه مكرمه بپاست دين نيز پايدار است» .. بدين معنى كه حج بيت‌الله بپا باشد آنگونه كه شايد، نه تنها سنگ‌هاى خانه همچنان روى هم بماند و گزندى بر آنها نرسد.

در خبر ديگر از آن حضرت است: اگر مردم حج را ترك كنند بى‌مهلت عذاب بر آنها فرود آيد.