پيغمبران خود را يك‌يك پشت سر يكديگر قرار داديم».

استاد شهيد از اين آيه چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند:

كلمه قفّينا مصدرش تقفيه و از ماده‌ه قفا است، قفا پشت گردن را مى‌گويند وقتى كه افرادى رديف و پشت گردن ديگرى بايستند، مثل يك صف نظامى، چهره هريك از آنها به پشت گردن ديگرى است ... جمله «ثم قفّينا على آثارهم» متضمن اين نكته است كه هر پيغمبرى بعدى از همان راه رفته است كه پيغمبران قبلى رفته‌اند يعنى كسى خيال نكند پيغمبران راه‌هاى مختلف دارند؛ راه يكى بوده، از نوح تا خاتم الانبياء، راه يكى است ... «آثار» جمع «اثر» است و اثر يعنى جاى پا، پيغمبران هر كدام آمدند پاى جاى پاى ديگران گذاشتند ... راه انبيا يك راه بيشتر نيست»[1].

نقد ادله پلوراليست‌ها

در اين‌جا به تحليل و نقد علامه شهيد از شبهات طرفداران پلوراليسم مى‌پردازيم.

1. تمسك به آيات قرآنى‌

بعضى روشن‌فكران اسلامى براى توجيه نظريه پلوراليسم خواستند براى مدعاى خود دليل قرآنى بياورند و يا آياتى را كه خط بطلان بر پلوراليسم مى‌كشد توجيه نمايند[2]. كه در اين‌جا به دو آيه اشاره مى‌شود:

[1] - آشنايى با قرآن، ج 6، ص 129 و 130.

[2] - ر. ك: مهدى بازرگان، دين و تمدن، ص 52 و نيز عبد الكريم سروش، مجله كيان، مقاله« صراطهاى مستقيم»، ص 32 و نيز: دكتر محمود بينا، مجله هفت آسمان، شماره 1، ص 23، و 27. و نيز: بهاء الدين خرمشاهى، قرآن پژوهى، مقاله همسخنى بين اسلام و اهل كتاب. نگارنده اخيرا بر اين مقاله نقدى نوشته شده است( ر. ك:« پلوراليزم و قرآن»، مجله بيّنات، ش 16)، ايشان پاسخ نقد را با نام« قرآن و الهيات جهانى» در شماره بعدى‌همان مجله داده‌اند. براى توضيح بيشتر ر. ك: نگارنده، قرآن و پلوراليزم.