چكيده‌ 1. دسته سوم از منكران حكومت دينى، بينش سكولاريزم را پذيرفته‌اند.

2. سكولاريزم، نگرش و رويكرد معرفتى خاصّى است كه پس از رنسانس پيدا شد.

3. ترجمه‌هاى تحت اللفظى واژه سكولاريزم، تفسير روشنى از آن عرضه نمى‌دارد.

4. واژه سكولار و لائيك مترادف‌اند.

5. واژه سكولار تطوّر معنايى داشته است.

6. مبناى سكولاريزم، پذيرش عقلانيّت سكولار است و عقلانيّت سكولار به خوداتّكايى و استغنا و استقلال خرد و دانش بشرى از دين و آموزه‌هاى آن اعتقاد دارد.

7. سكولاريزم، مرجعيّت دين را در بسيارى از شؤون انكار مى‌كند.

8. سكولاريزم را نبايد به جدايى دين از سياست تعريف كرد؛ زيرا اين تنها يكى از نتايج سكولاريزم است، همچنان‌كه جدايى علم و هنر و فلسفه از دين نيز از نتايج آن است.

9. سكولاريزم به معناى دين‌ستيزى و الحاد نيست، بلكه قلمرو دين را محدود مى‌خواهد.

10. سكولار ممكن است موحّد يا ملحد باشد؛ زيرا هيچ‌يك از دين‌دارى و الحاد، مقوّم سكولاريزم نيستند، بلكه اساس آن، پذيرش عقلانيّت سكولار است.

پرسش‌ 1. ترجمه فارسى و عربى واژه سكولاريزم چيست؟

2. واژه سكولار چه تفاوتى با واژه لائيك دارد؟

3. در ابتدا سكولار به چه معنايى استعمال مى‌شده است؟

4. مراد از عقلانيّت سكولار چيست؟

5. سكولاريزم چه نسبتى با دين‌دارى دارد؟

6. سكولاريزم چه اعتقادى به قلمرو دين دارد؟

7. آيا تعريف سكولاريزم به «جدايى دسن از سياست» صحيح است؟