درس اول: سياست و مسائل اساسى آن‌

انسان، موجودى اجتماعى است؛ زيرا نيازهاى گوناگون عاطفى، اقتصادى، و فرهنگى، او را به سمت تشكيل اجتماع و زندگى جمعى سوق مى‌دهد. خانواده، عشيره، قبيله، دهستان، شهر، كشور و ملت، همگى جلوه‌هاى متنوّع و مختلف حيات جمعى بشر و گرايش وى به زيست اجتماعى است. در حيات اجتماعى، منافع و نيازهاى افراد به يكديگر گره مى‌خورد.

بنابراين، مواردى پيش مى‌آيد كه به كلّ جامعه مربوط است و هر فرد به تنهايى نمى‌تواند درباره آن تصميم بگيرد. براى نمونه، اگر به يك قبيله توجه كنيم، گرچه تك‌تك افراد آن در پاره‌اى از مسائل خود تصميم مى‌گيرند و براساس تشخيص فردى خود عملى را انجام مى‌دهند، امّا در باب مسائلى نظير جنگ يا صلح با قبيله ديگر نمى‌توانند تصميم فردى اتخاذ كنند؛ زيرا جنگ و صلح مقوله‌اى است كه به كلّ جامعه مربوط مى‌شود و امرى شخصى و فردى نيست كه آحاد جامعه هريك به طور جداگانه درباره آن تصميم‌گيرى و به تشخيص فردى خود عمل كنند.

اين حقيقت كه در هر اجتماع كوچك يا بزرگ، پاره‌اى مسائل و مشكلات جمعى وجود دارد كه نيازمند تصميم‌گيرى كلّى و كلان است، انسان‌ها را به پذيرش مقوله «رياست» ترغيب كرده است. در طول تاريخ بشر، هرجا اجتماعى وجود داشته است، عنصر رياست جزء لاينفكّ آن بوده است. هرجامعه‌اى، با هر شكل معيشتى، فرد يا افرادى را به عنوان رئيس، حاكم، امير، والى، سلطان، و مانند آن به منظور تدبير امور كلان اجتماعى خويش به رسميت شناخته است.