لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمْ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ.[1]

مقدمه‌

يكم. مكتب اسلام از آنجا كه مكتبى جامع،[2] جهانى‌[3] و جاودانى‌[4] است، انسان و حقوق او را در ابعاد مختلف مورد توجه ويژه قرار داده است. همه مكاتب و نظامهاى حقوقى در صدد بوده و هستند تا با پايه‌ريزى و تدوين يك نظام حقوقى عادلانه و كارآمد به ساماندهى مطلوب زندگى مدنى و سياسى مردم بپردازند. عدالت يك آرمان بزرگ بشرى در ميان همه اقوام و ملّتها بوده است، اما در اينكه تلاش انسان براى نيل به اين آرمان به چه ميزان پيشرفت داشته، جاى سخن بسيار است. با تأمل در آيه فوق (25 سوره حديد) نكات زير را مى‌توان استنباط نمود:

1. يكى از اهداف ارسال رسولان الهى و انزال كتابهاى آسمانى، تحقق قسط و عدل در جامعه بشرى بوده است.

2. تحقق قسط و عدل نيازمند معيار و «ميزان» است.

[1]. به‌راستى‌[ ما] پيامبران خود را با دلايل آشكار روانه كرديم و با آنها كتاب و ترازو را فرود آورديم تا مردم به انصاف برخيزند. حديد( 57): 25.

[2]. اليَوم اكملتُ لكم دينكم وَ اتممتُ عليكم نعمتى. مائده( 5): 3؛ علامه طباطبايى از آيه وتَمَّت كلمتُ ربّك صدقاً و عدلًا لا مبدّل‌لكلماته. انعام( 6): 115؛ استفاده مى‌كند كه دين خداوند كامل، صادق، عادل و ثابت است. الميزان فى تفسير القرآن، ج 7، ص 329.

[3]. ان هو الّا ذكرللعالمين. يوسف( 12): 104.

[4]. ذلك الدّينُ القيّم. روم( 30): 30.