اسلامى احاطه كامل دارد.

(1) موضوع سخن ما در اين بخش نوشتار بعد الهى حكومت اسلامى و شناخت كادر رهبرى آن مى‌باشد و در «بخش ششم» از بعد مردمى‌اش- تحت عنوان مفهوم جمهورى اسلامى- سخن خواهيم گفت.

بى‌شكّ، حكومت اسلامى در مرحله پياده شدن در سطح جامعه، داراى دو جنبه الهى و مردمى است كه در حقيقت تركيبى از دو نيروى خدايى و مردمى به وجود مى‌آيد، بدين معنا كه چون مردم حقّ حاكميت خدا را پذيرفتند حكومت اسلامى به مرحله فعليت مى‌رسد و از عالم تشريع و طرح ذهنى به عينيّت خارجى قدم مى‌نهد و در اين زمان است كه دو نيروى خدايى و مردمى، با يكديگر تلاقى نموده و حكومت اسلامى داراى دو بعد الهى و خلقى مى‌شود.

حقّ حاكميّت از آن خداست، نه خلق‌

(2) بديهى است كه حفظ نظام بشر، بستگى به پيروى از قانون و تشكيل حكومت عادله‌اى دارد كه همگان به طور يكسان از آن بهره‌مند گردند و در تفكر اسلامى حقّ حاكميّت و سلطه مطلقه، مخصوص ذات اقدس خداست؛ زيرا چنين حقّى فقط نسبت به خالق جهان ثابت و طبيعى است و اما افراد بشر هيچ كدام حقّ حاكميّت بر ديگران را ندارند؛ زيرا همه يكسان و افراد يك نوع و با هم برابرند. و هدف اصلى پيامبران نيز اين بود كه بشر را از عبوديّت و سلطه زورگويان و قدرت طلبان رهايى بخشند و همگان را تحت حكومت «لا اله الّا اللّه» در آورند. پيامبران در اين ميدان با فرعونهاى زمان خود مبارزه سختى را آغاز كردند و بزرگترين انقلابهاى آسمانى را بر عليه طاغوتهاى زمان به وجود آوردند.

بدين ترتيب آزادى را به بشر بازگرداندند و نعمت خدايى را كه قدرت‌طلبان از مستضعفين سلب نموده، به ايشان رد نمودند و فقط حكومت «اللّه» را ثابت نموده و جامعه توحيدى كه به مفهوم خداپرستى و آزادى است تشكيل داده و بساط حكومت‌